Het eerste wat me te binnen schoot nadat ik de zaal uitliep, was dat ik hoopte dat Wonder Woman geen token-film zou worden. Dat één film over een superheldin voorlopig genoeg zal zijn voor Hollywood en we pas over een aantal jaar weer een superheldinnenfilm mogen aanschouwen. Blockbusters met een vrouw in de hoofdrol zouden geen uitzondering meer mogen zijn, ze moeten langzamerhand de norm worden. Gelijke vertegenwoordiging van vrouwen is op elk vlak belangrijk: in de politiek, in het bedrijfsleven en dus ook in de culturele sector. Films zijn onderdeel van onze cultuur, maar opgroeiende meisjes kunnen zich vaak niet voldoende identificeren met het huidige aanbod.
Het debat over Wonder Woman legt de verdeeldheid onder feministen bloot
Na vele superheldenfilms is 2017 het jaar geworden waarin Warner Bros eindelijk een film produceert met een superheldin in de hoofdrol. Wonder Woman, met Gal Gadot in hoofdrol als prinses Diana en regisseur Patty Jenkins aan het roer, heeft al records gebroken. Het was het beste openingsweekend voor een vrouwelijke regisseur ooit. Maar wat interessanter is, is hoe Wonder Woman een belangrijk discussie onder feministen naar voren brengt.
Door Mehri Zamanbin21 juni 2017
Wonder Woman bracht ook een discussie onder de feministen met zich mee die eigenlijk al jaren woedt. Feminisme bestaat niet uit een coherente groep vrouwen met dezelfde belangen die allemaal één doel nastreven. Jurist Kimberly Crenshaw kwam in de jaren tachtig met de term intersectionaliteit om aan te geven hoe een zwarte vrouw niet alleen met seksisme te maken heeft maar ook met racisme, een strijd die witte vrouwen niet hoeven te voeren. Het idee achter intersectionaliteit is dat ras, gender, seksualiteit en klasse niet los van elkaar gezien kunnen worden. Het belang van intersectionaliteit werd later benadrukt door socioloog Chandra Talpade Mohanty; in 1993 schreef ze in Under Western Eyes hoe Westerse academici over vrouwen in ‘derdewereldlanden’ schrijven, maar deze vrouwen zelf niet de mogelijkheid krijgen om hun stem te laten horen.
Maar door de komst van social media platformen hoor je steeds vaker een ander geluid. Al voordat de film Wonder Woman in de bioscoop was, kreeg Gal Gadot al flink wat kritiek over haar heen, veelal van vrouwen uit het Midden Oosten. Gadot is Israelisch en heeft openlijk haar steun aan het Israelisch leger geuit. De Israelische bezetting van Palestijns grondgebied heeft al duizenden levens gekost waaronder vele vrouwen en kinderen. Kun je feminist zijn maar ook een staat steunen die zoveel levens neemt? Het staat in schril contrast met de rol die Gadot speelt. Prinses Diana is juist anti-oorlog en wil de mensheid samenbrengen. Wonder Woman speelt zich af tijdens de Eerste Wereldoorlog. Diana keert terug naar aarde om daar Ares (god van de oorlog) te stoppen en zo de Eerste Wereldoorlog te beëindigen. Ze gelooft dat liefde altijd sterker zal zijn dan haat en dat oorlog in geen enkel opzicht gerechtvaardigd is.
Terwijl vrouwen in het Westen zich sterk maken voor gendergelijkheid in de filmindustrie, het normaliseren van lichaamshaar, het tegengaan van slutshaming et cetera, hebben vrouwen uit niet-westerse landen andere issues op de agenda staan waar zij zich hard voor maken. Ik kan me niet voorstellen hoe het is om te leven in Gaza, maar ik kan me wel goed voorstellen dat Palestijnse vrouwen Wonder Woman boycotten omdat de hoofdrolspeelster een staat steunt die hun levens in vele opzichten zwaar maakt.
Zo zijn er naast vrouwen die Wonder Woman bejubelen en bekritiseren (bijvoorbeeld omdat Gadot’s outfit nog steeds te sexy is), ook vrouwen die de film boycotten. Door deze verdeeldheid zien we dat het feminisme geen coherente stroming is, aangezien vrouwen niet allemaal dezelfde belangen hebben en nastreven. Deze verdeeldheid zal hoogstwaarschijnlijk (en jammer genoeg) altijd blijven bestaan, maar juist daarom is het belangrijk om over dit soort onderwerpen een dialoog te blijven voeren.