‘Scam festivals’: onnozel of oplichting?

Het is een standaard gang van zaken in de wereld van filmfestivals: als beginnende maker zend je je film, in de hoop geselecteerd of zelfs genomineerd te worden, in bij diverse festivals. Soms betaal je daarvoor een fee. Dat is op zich niet heel gek: het betalen van een (klein) bedrag voor je inzending werpt een drempel op en zorgt ervoor dat de programmeurs van de betreffende filmfestivals betaald kunnen worden voor de honderden uren die ze maken om ál die inzendingen te bekijken. Uit de inzendingen worden films geselecteerd (dan draaien ze tijdens het filmfestival) en genomineerd (dan draaien ze tijdens het filmfestival ‘in competitie’ en dingen ze mee naar een prijs). Uit de nominaties volgt, per categorie, een winnaar. So far, so good.

Dat inzenden gaat – niet altijd, maar wel heel vaak – via het platform FilmFreeway. Kijk je op de site, dan prijkt daar een hele lange lijst gerenommeerde filmfestivals die van de dienst van FilmFreeway gebruikmaken. Een dienst die het hele proces van inzenden (en eventueel betalen) eenvoudig maakt voor zowel filmmakers als -festivals. Wat het helaas ook eenvoudig maakt: filmmakers oplichten. Het is relatief eenvoudig om als ‘festival’ een pagina aan te maken: ‘List your festival free on one simple page. Begin receiving entries in minutes’, pronkt er op de site. En daarin zit een kans voor oplichters. En een probleem voor onwetende filmmakers.

Heb jij weleens gehoord van het Amsterdam International Film Festival? WSXA? Het Europe Film Festival? Waarschijnlijk niet. Logisch, want geen filmliefhebber of journalist is er ooit geweest. En dat terwijl er bij die laatste maar liefst twee keer per maand prijzen worden uitgedeeld in niet minder dan veertig categorieën, die je zo gek niet kunt bedenken. Wil je je film inzenden om kans op een prijs te maken, dan betaal je daar per categorie een bedrag voor. Tel uit je winst, als organisator.

Europe Film Festival blijkt één keer per jaar daadwerkelijk plaats te vinden. Niet op de plek die de foto’s op de website doen geloven, maar in een piepklein huurzaaltje in Amsterdam, waar het team van de podcast de enige bezoekers blijken te zijn, de films met een oude projector met VGA-kabel worden vertoond vanaf een laptop en de twee genomineerde Italiaanse filmmakers in galakostuum hartverscheurend contrasteren met de algehele look & feel van deze deerniswekkende dag.

Maar als een festival echt plaatsvindt, hoe knullig georganiseerd ook, hebben we dan te maken met je reinste oplichterij of een onbeholpen organisatie die het zo slecht nog niet bedoelt? Dragen makers zelf ook bij door het ‘kopen’ van nominaties en prijzen? Misschien, maar in de podcast hoor je, wanneer Cesar eindelijk een 'medewerker' krijgt te spreken, dat de intenties van de organisatie niet per se loepzuiver zijn, hoe graag ze ons ook anders doen geloven. En dat er naast een zichzelf in stand houdend systeem van niets voorstellende nominaties en flutprijzen ook makers daadwerkelijk worden opgelicht, is ook een feit. Zo spreekt Cesar met een festivaldirecteur die haar hele identiteit gestolen zag worden, met honderden gedupeerden tot gevolg. Zij betaalden via een nepaccount op FilmFreeway voor het inzenden van hun film, terwijl het échte festival daar helemaal geen geld voor vraagt en bovendien niet via dat platform werkt.

Benieuwd hoe verder de vork precies in de steel zit in deze schimmige wereld van onzinfestivals? In drie afleveringen neemt Cesar je mee in een deep dive naar dit soort obscure festivals. Het lukt hem er eentje daadwerkelijk te bezoeken, hij komt daar een BN’er tegen die je op die plek als állerlaatste zou verwachten en weet uiteindelijk een interview met een organisator te regelen.