Tentoonstelling, Films, Talks & Events
Underground
American Avant-Garde Film in the 1960s
13 oktober 2024 — 5 januari 2025
Empire (Andy Warhol, US 1964) (16mm film, black-and-white, silent, 8 hours 5 minutes at 16 frames per second © The Andy Warhol Museum, Pittsburgh, PA, a museum of Carnegie Institute. All rights reserved. Film still courtesy The Andy Warhol Museum)
Dansende bruggen, introspectieve dagboekfragmenten en dromerige stopmotions – het zijn voorbeelden van experimenten die een losse verzameling van avant-gardemakers aangingen in de jaren zestig in de Verenigde Staten. Het doel: de ketenen van Hollywood en de dominante filmindustrie afschudden en de cinema als het ware opnieuw uitvinden als visueel medium.
Eye Filmmuseum zet dit najaar de schijnwerpers op de Amerikaanse avant-gardecinema van de jaren zestig. In de tentoonstelling en het omvangrijke filmprogramma zijn zowel iconische als minder bekende films opgenomen en wordt de explosie aan vormexperimenten in de experimentele film van die periode belicht. Te zien is werk van sleutelfiguren in de avant-gardecinema, onder wie Jonas Mekas, Maya Deren en Stan Brakhage, naast films van makers uit de wereld van de beeldende kunst, met Bruce Conner, Yayoi Kusama, Yoko Ono en Andy Warhol als bekende namen. Dit alles tegen de roerige achtergrond van een maatschappij in beweging.
Lights (Marie Menken, US 1966)
Movie Mural (Stan VanDerBeek) (installation view, School of Visual Arts Auditorium, “The World of Stanley VanDerBeek,”) (Visual Arts Gallery, New York, 1966) (© Peter Moore)
In de tentoonstelling toont Eye de breedte die kenmerkend is voor deze periode van discipline-overschrijdende filmexperimenten: van onafhankelijke, eigenzinnige films voor in de (zelfbeheerde) bioscoop tot expanded experimenten, zoals Andy Warhols acht uur durende Empire (1964) of Stan VanDerBeeks imposante, 11-kanaals installatie Movie Mural (1965-1968), die voor het eerst in Nederland te zien zal zijn.
Walden: Diaries, Notes, and Sketches (Jonas Mekas, US 1969, 16mm)
Het statement van cineast Jonas Mekas, woordvoerder van de New American Cinema Group, vatte de toon van deze golf aan nieuwe filmmakers pakkend samen: “We willen geen valse, gepolijste, gladde films – we geven de voorkeur aan ruwe, ongepolijste, maar levendige films; we willen geen rooskleurige films – we willen de kleur van bloed.”
Viet-Flakes (Carolee Schneemann, US 1965) (Copyright the Carolee Schneemann Foundation. Courtesy of Electronic Arts Intermix (EAI), New York)
Het voorbeeld dat ze stelden en het manifest dat ze optekenden, zou een diepgaande en blijvende invloed hebben op verschillende generaties filmmakers in Amerika en daarbuiten. De tentoonstelling blijft dicht bij de bron van deze underground-beweging, toont de opkomst van de experimentele cinema in Amerika en de oprichting van collectieven die vanaf het begin van de jaren zestig actief waren zoals New American Cinema Group, ook bekend als de Film-Makers’ Cooperative in New York, Fluxus en Canyon Cinema in San Francisco.
Films, Talks & Events
De tentoonstelling gaat verder in de filmzalen van Eye. Hier worden de bekendste en langere 16mm-films van toonaangevende makers uit de underground-scene integraal gedraaid. De programma’s verkennen ook de internationale context en belichten de blijvende impact en invloed van de New American Cinema buiten de Verenigde Staten en slaan een brug naar nu. Tijdens de Amerikaanse verkiezingsnacht (5 november 2024) onderzoeken bijvoorbeeld diverse sprekers hoe de underground-scene in de jaren zestig politieke kwesties aankaartte en hoe die aansluit bij het huidige politieke klimaat.
Een speciale spotlight wordt gezet op de psychedelische film – een belangrijk thema in het Amerika van de jaren zestig, dat momenteel een ware revival beleeft. Psychedelica zijn bovendien onlosmakelijk verbonden met het ‘vrije’ karakter van Amsterdam. Een samenwerking met de Universiteit van Amsterdam.
Eye Film Player
Op de Eye Film Player zijn vier documentaires over het werk van baanbrekende experimentele filmers te bekijken.
Bezoek de Eye Film Player
Bridges-Go-Round (Shirley Clarke, US 1958) (Courtesy of Milestone Films and the Shirley Clarke Estate)
Bestel tickets
Gratis rondleiding
Iedere zondag neemt een rondleider je om 14:00 en 15:00 mee door de tentoonstelling op vertoon van je ticket. Vooraf aanmelden is niet nodig.
Zondag 20 oktober, 10 november, 15 december en 5 januari om 15:15 is er een speciale rondleiding voor mensen met een auditieve beperking (NGT, minimaal niveau B2). Meld je hiervoor (gratis) aan bij rondleiding@eyefilm.nl.
Er is een speciale rondleiding voor havo/vwo bovenbouw, mbo en hbo.
Hoofdpartner Tentoonstellingen
Hoofdsponsor Eye
Achteraf nog iets drinken of eten? Reserveer online.
Steun Eye en zie meer. Word Vriend van de Eye Society.