Let op: dit programma-onderdeel ligt in het verleden. Bekijk een actueel overzicht met programma's bij EYE

Thema

filmprogramma Mūbii Japan

Mūbii Japan – 90 jaar Japanse cinema

Wie wil weten wat de Japanse film zo uniek maakt, is dit najaar in EYE op het goede adres. Met een overzicht van ruim veertig titels geeft het filmmuseum inzicht in meer dan negentig jaar fascinerende filmgeschiedenis uit het Verre Oosten, van de vroege twintigste eeuw tot nu.

De Japanse cinema geldt als een van de belangrijkste filmculturen van de wereldcinema, met als boegbeelden de beroemde regisseurs Yasujirō Ozu en Akira Kurosawa. Er zijn echter meer makers die hebben bijgedragen tot de verrassende veelzijdigheid van de Japanse film; tot hen behoort bijvoorbeeld de in Nederland nog vrijwel onbekende Mikio Naruse, die zich – net als Ozu – een meester toont in de tekening van ogenschijnlijk gewone levens.

Mūbii Japan (‘Mūbii’ is fonetisch Japans voor ‘movie’) laat zien dat de reikwijdte van de Japanse film groter is dan de lijst bekende namen. Het programma – met het thema van de tragische liefde als rode draad – is een ontdekkingsreis door de Japanse filmgeschiedenis.

Toelichting programma

Tragische liefdes in de Japanse film

Als opmaat voor een retrospectief (2017) besteedt EYE aandacht aan de films van Mikio Naruse (1905-1969), wiens belangrijkste thema dat van de tragische liefde is. Evenals Ozu was Naruse gefascineerd door het leven van gewone Japanners over wie hij vertelde in sobere, aangrijpende films. Zijn vertellingen richten zich vooral op de rol van de vrouw in het moderne Japan en blijken voor hedendaagse Japanse regisseurs nog steeds van belang. ‘Zijn films laten zien dat mensen feilbaar zijn, maar Naruse veroordeelt ze niet’, zegt Hirokazu Kore-eda (Like Father, Like Son) over de door hem bewonderde regisseur.

Van Naruse is zijn sleutelfilm Floating Clouds (1955) opgenomen en de enige twee films die van hem in Nederland zijn uitgebracht, Inazuma (1952) en Ani imoto (1953). Onder het thema van de tragische liefde is ook werk te zien van door Naruse beïnvloedde regisseurs zoals Kijū Yoshida, Shinji Sōmai en Kore-eda. Andere meesters van het melodrama komen eveneens aan bod, onder wie Naruse’s tijdgenoten Kenji Mizoguchi en Keisuke Kinoshita en de grootmeesters Ozu en Kurosawa – hun films worden zelden bekeken vanuit het perspectief van de romantiek.

Het programma ‘Tragische liefdes in de Japanse film’ is een initiatief van curator Dick Stegenwerns.

Japanse meesters uit de EYE-collectie

EYE beheert een omvangrijke verzameling Japanse films die gedeeltelijk afkomstig is uit de catalogus van distributeur Film International. IFFR-directeur Huub Bals bracht in de jaren zeventig en tachtig tal van nieuwe Japanse films en klassiekers bijeen – met aandacht voor Akira Kurosawa en de onafhankelijke filmmaker Shohei Imamura – en zette de Japanse cinema voor Nederland op de kaart. Later breidde het Filmmuseum de (overgenomen) verzameling uit met een nieuwe generatie Japanse filmmakers, onder wie Takeshi Kitano, Hirokazu Kore-eda en Naomi Kawase. Ook leemtes uit de jaren zestig werden gevuld, bijvoorbeeld met de acquisitie van Seijun Suzuki’s yakuzafilms.

Cinema Concert

Twee zelden in Nederland vertoonde Japanse stille films, voorzien van live muzikale begeleiding.

A Story of Floating Weeds (Ukikusa monogatari)
Yasujirō Ozu 1934
Vertelling over een troep rondreizende kabuki-spelers en hun leider, de populaire benshi Kihachi Ichikawa. Ozu blijkt een regisseur die wars is van feeërieke verhaaltjes; eerlijkheid en zuivere dramaturgie,
daar kwam het op aan. Muzikale en gesproken begeleiding door de Japanse benshi Ichirō Kataoka en Martin de Ruiter (piano).
27 sept 16.00

A Page of Madness (Kurutta ippēji)
Teinosuke Kinugasa 1926
Klassieke avant-gardefilm, geïnspireerd door de vernieuwingsbewegingen in de Europese en Russische cinema. Over de waanvoorstellingen van de bewoner van een krankzinnigengesticht, vanuit wisselend vertelperspectief. Muzikale begeleiding door het Pangea Stringquartet (Frankrijk). Uitvoering van de door cellist Jean-Philippe Feiss speciaal voor deze film geschreven compositie.
25 okt 16.00

Film NL

Film NL richt de schijnwerpers op de Nederlandse film met specials, terugblikken, talkshows en Q&A’s.

Felice... Felice...
Peter Delpeut 1998
Peter Delpeuts speelfilmdebuut, beloond met een Gouden Kalf, over de fotograaf Felice (Johan Leysen) die terugkeert naar Japan om zijn geliefde O-Kiku terug te vinden, is een esthetisch uitgewogen zoektocht naar de moeilijk te doorgronden rituelen van de Oosterse cultuur. Een ode aan de liefde, aan de filmgeschiedenis (Ozu) en aan de liefde voor film die cinefilie heet. Een hedendaagse japonaiserie. Inleiding en nagesprek met Peter Delpeut.
6 nov 19.00

EYE on Art
Wekelijks programma op het raakvlak van film en beeldende kunst.

Multus #2: Dance on Piano
Filmconcert van Tomoko Mukaiyama en Gerard Bouwhuis. De Japans-Nederlandse pianiste maakt van haar concerten een theatraal schouwspel, een video-installatie van twee piano’s omringd door een woud van beeldschermen. Om 17.00 is de documentaire Water Children (over Tomoko Mukaiyama) van Aliona van der Horst zien.
17 nov 19.30

Eye on Art vertoont ook werk van de Japanse experimentele filmers Ito Takashi (1956) en Toshio Matsumoto (1932). Gastcurator: Julian Ross.

Restauraties

Een aantal Japanse filmbedrijven heeft de afgelopen tijd voortvarend de ontsluiting van het filmerfgoed ter hand genomen. Zo verzorgde Shochiku – de studio waarvoor Ozu, Mizoguchi en Kinoshita werkten – de restauratie van een aantal Ozu-kleurenfilms en de Ozu-klassieker Tokyo Story (1953). In EYE zijn digitale restauraties (4K) te zien van The Story of The Last Chrysanthemums (Kenji Mizoguchi, 1939), Nagisa Oshima’s Naked Youth (1960) en Ran (1985) van Akira Kurosawa (Nederlandse premières).

Collegereeks

Bezoekers die meer willen weten over de Japanse cinema kunnen in EYE gedurende acht maandagavonden een collegereeks volgen. De lezingen bieden een overzicht van de geschiedenis van de Japanse film vanaf de vroege twintigste eeuw tot nu. Aansluitend zijn films te zien uit het Mūbii Japan-programma. Docenten: Ivo Smits (Universiteit Leiden) en Dick Stegewerns (Universiteit van Oslo).
5, 12, 19 & 26 okt; 2, 9, 16 & 30 nov, aanvang 19.30 (m.u.v. 12 okt.
20.00)

Hedendaags Japan: films van Kore-eda

Ter gelegenheid van de première van Our Little Sister vertoont EYE een selectie uit het werk een van de belangrijkste hedendaagse Japanse filmmakers, Hirokazu Kore-eda (1962). Kore-eda studeerde letteren en maakte verschillende (bekroonde) documentaires voor de Japanse televisie. Zijn eerste speelfilm Maborosi (1995) won prijzen op de filmfestivals van Venetië en Chicago. De regisseur werkt graag met niet-professionele acteurs en vermengt fictie soms met documentaire opnames. Familie, meer in het bijzonder de afwezigheid van familieleden, is een belangrijk thema in zijn werk, ook in zijn nieuwste film. Kore-eda wordt vaak vergeleken met Ozu, zelf acht hij zijn werk meer verwant met dat van Mikio Naruse en de Engelse regisseur Ken Loach.

Voorpremière in aanwezigheid van regisseur:
Our Little Sister (Umimachi diary)
2015
Ingetogen portret van drie zusters wier vader sterft, na vijftien jaar niets van zich te hebben
laten horen. Bij de begrafenis ontmoetten de drie hun halfzuster Suzu, een verlegen
tiener. De wees accepteert het aanbod van de zussen om bij hen in de stad te komen
wonen, een gelukkige periode breekt aan. Gouden Palm-nominatie in Cannes.
vanaf 17 december; voorpremière 13 oktober 20.45 in aanwezigheid van Kore-eda

Premières

EYE presenteert dit najaar meerdere premières van Japanse films zoals Our Little Sister van Hirokazu Kore-eda en Kiyoshi Kurosawa’s Journey to the Shore. Kurosawa geldt als een van de productiefste hedendaagse Japanse filmmakers; eerder regisseerde hij de psychologische horrorfilms Cure (1997) en Kairo (2001) en het atmosferische Bright Future (2004).

Lumière brengt een dvd-box uit met vijf films van Ozu, waaronder Tokyo Story (Tōkyō monogatari, 1953).

Festivals in EYE

Ook de filmfestivals waarmee EYE samenwerkt besteden aandacht aan de Japanse film. Uit het programma van Camera Japan vertoont EYE de indrukwekkende documentaire Walking WIth My Mother (2014) van Katsumi Sakaguchi. En de tiende editie van het Buddhist Film Festival Europe programmeert de Ozu-klassieker Banshun.
Camera Japan 23 september t/m 4 oktober (Rotterdam, Amsterdam)
Buddhist Film Festival Europe 2 t/m 4 oktober (EYE)