#3: Ines Aisengart Menezes (Brazilian Film Heritage)

Lezing

De grootste crisis die de Cinemateca Brasileira heeft meegemaakt, in 2020-2021, toont aan dat de vorming van audiovisueel erfgoed in Brazilië onderdeel is van wat wetenschappers en beleidsmakers een ‘systemisch probleem’ noemen.

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van deze crisis? Welke plek neemt filmconservering in binnen de audiovisuele industrie? En hoe krijgen Brazilië’s sociaal-culturele, economische en ecologische problemen een gezicht in bewegend beeld? Wie bepaalt welk materiaal wordt bewaard?

Het zijn een paar van de vragen die Ines Aisengart Menezes tackelt in haar lezing over beheer en beleid inzake het Braziliaanse audiovisueel erfgoed.

Aisengart Menezes wordt ingeleid door Giovanna Fossati, hoofdconservator in Eye en hoogleraar Filmerfgoed aan de Universiteit van Amsterdam; de Q&A wordt gehouden in samenwerking met de masterstudenten Film Studies aan de UvA.

Film: drie korte films uit Brazilië

Tudo que é apertado rasga (Pressed, ripped apart) (Fábio Rodrigues Filho, BR 2019, 28’)

Wat vertelt Braziliaanse cinema over ons en over zwarte acteurs? Deze korte film maakt gebruik van archiefmateriaal om de carrières en verhalen van zwarte acteurs te achterhalen die – door hun afwezigheid en begrensde aanwezigheid – zowel de audiovisuele geschiedenis van Brazilië als die van zijn bewoners onder spanning zetten. Is Brazilië’s idee van een ‘raciale democratie’, waarin sterk van elkaar verschillende bewoners onderdak krijgen, niet een misleidend ideaalbeeld?

Alma no Olho (Soul in the Eye) (Zózimo Bulbul, BR 1974, 11’)

Een reflectie op de zwarte identiteit in Brazilië, door middel van lichaamstaal; de film zoomt in op de Afrikaanse afkomst, Europese kolonisatie en bevrijding daarvan door culturele identiteit.

Travessia (Safira Moreira, BR 2017, 5’)

Intiem en poëtisch visueel essay over de zoektocht naar foto’s van zwarte families. Persoonlijke geschiedenissen worden verkend, terwijl de film een steeds kritischer houding ontwikkelt ten aanzien van de stigmatisering en vrijwel complete afwezigheid van portretten van zwarte mensen. De film ontroert uiteindelijk door een ander, teder visueel narratief over wat ongezien is gebleven.

Gast: Ines Aisengart Menezes

Ines Aisengart Menezes is een erfgoedspecialist met twintig jaar werkervaring in de audiovisuele en culturele erfgoedsector in Brazilië. Aisengart Menezes werkte eerder voor Cinemateca Brasileira en Eye Filmmuseum. Tussen 2017 en 2022 was ze co-curator van het audiovisuele conserveringssymposium van het filmfestival CineOP, nu geeft ze lezingen over audiovisuele conservering en werkt ze aan de vorming van digitale opslagplaatsen met behulp van het open-sourceplatform Tainacan.