Als twee druppels water

De wat schuchtere sigarenwinkelier Ducker (Osewoudt in het boek) raakt onder de indruk van de gedropte Britse parachutist Dorbeck. De man lijkt sprekend op Ducker, die zijn leven – onbewust? – modelleert naar zijn merkwaardige evenbeeld.

Tegen zijn aard in groeit hij uit tot een krachtdadig verzetsman. Na de bevrijding wordt hij gearresteerd: Duckers daden zijn zo desastreus geweest, dat men hem ervan verdenkt voor de bezetter te hebben gewerkt. Als man van actie heeft Ducker het tegenovergestelde bewerkstelligd van wat hij beoogde.

Wat is een held?

Regisseur Fons Rademakers bouwt voort op Hermans’ fascinatie voor de ambiguïteit van menselijk handelen (‘Wat is een held? Iemand die straffeloos onvoorzichtig is geweest’). De filmadaptatie kon de goedkeuring van Hermans niet wegdragen (‘De film hangt van fragmenten aan elkaar’), maar dat verhinderde niet dat Als twee druppels water nog steeds geldt als een van de beste Nederlandse oorlogsfilms.

De film werd gefinancierd met geld van biermagnaat Freddy Heineken, die destijds serieus overwoog om de filmproductie in te gaan. Voor het camerawerk tekende niemand minder dan de Fransman Raoul Coutard, met op z'n palmares klassiekers als Jules et Jim en À bout de souffle.

Inleiding (10 september)

Peter Verstraten, docent film- en literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden, vertelt over de ontstaansgeschiedenis van Als twee druppels water en de inmiddels klassieke roman De donkere kamer van Damokles.