Das alte Gesetz

Galicië, omtrent 1850. Baruch, de zoon van een orthodoxe rabbijn, is nieuwsgierig naar het leven buiten de sjtetl. Tot grote teleurstelling van zijn vader kiest hij voor een werelds bestaan en sluit zich aan bij een reizende theatergroep, Baruch wordt verstoten.

Een aantal jaren later, de getalenteerde acteur is inmiddels het oogappeltje van aartshertogin Elisabeth Theresia, viert Baruch triomfen aan het Weense Burgtheater. Zijn vader komt kijken en besluit zich, onder de indruk van Baruchs talent, met zijn zoon te verzoenen.

Leven onder de Wet

Onder de dekmantel van een ogenschijnlijk eenvoudig dramatisch gegeven reconstrueert regisseur Ewald André Dupont in bijna documentaire stijl het dagelijkse Joodse leven in de sjtetl - van Poeriem en Pesach tot Jom Kippoer (Grote Verzoendag). In parallelle scènes contrasteert hij het strikt religieuze leven onder de Wet van Mozes (‘das alte Gesetz’) met het op pracht en praal gerichte Weense hofleven.

Das alte Gesetz schildert religieuze gebruiken, maar is ook een interessant portret van 19e-eeuwse Joodse emancipatie en assimilatie. De film werd in 1984 door de Deutsche Kinemathek in zwart-witversie gerestaureerd, gebaseerd op vier verschillende versies uit diverse buitenlandse archieven.

Verrassende reconstructie

In 2018 werden de censuurkaarten teruggevonden en kon de film worden gereconstrueerd in de originele versie, met verrassende resultaten. Een cruciale scène – die waarin Baruch zijn traditionele zijlokken (‘peijes’) afsnijdt – werd in de juiste volgorde geplaatst. Nu wordt de verwijdering van orthodoxe haardracht begrepen als het resultaat van integratie (een persoonlijke keuze), niet als middel om geaccepteerd te worden.

Alicia Svigals – medeoprichter van The Klezmatics, de wereldberoemde groep die Jiddische muziek vermengt met eigentijdse muziek – en Donald Sosin begeleiden de voorstelling op piano en viool.

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van de Amerikaanse Sunrise Foundation.