De spiegel

Tijdens een zware zenuwinzinking herbeleeft de hoofdpersoon zijn jeugd. Beelden van zijn geliefde moeder, grootmoeder (gespeeld door Tarkovski’s moeder), zijn eerste liefde en het huis van zijn kinderjaren trekken voorbij.

Nostalgie, weemoed en dromen: Tarkovski noemde De spiegel (Zerkalo) zijn meest persoonlijke werk, maar het publiek schreef de regisseur boze brieven waarin hij gekapitteld werd om het “het hermetische karakter” van de film.

Ook de Sovjetautoriteiten keerden zich tegen de regisseur wegens diens nadruk op film als kunstzinnig expressiemiddel, zonder acht te slaan op een maatschappelijk-socialistische context.

Metafysisch

Complex is De spiegel zeker: heden en verleden lopen door elkaar, het scenario is grillig en het spel is vaak geïmproviseerd. De spiegel is dan ook de archetypische Tarkovski-film, waarin de menselijke ziel zich metafysisch verheft boven het dagelijks bestaan.

Guido van der Werve koos De spiegel voor zijn filmprogramma bij de tentoonstelling in Eye; de onnavolgbare vermenging van autobiografie en fictie die De spiegel is, vindt hij inspirerend. Van der Werves nieuwste werk, Nummer achttien, rust op eenzelfde combinatie van persoonlijke en fictieve ervaringen.

De vertoning van De spiegel op 10 mei volgt op de filmlezing van Barbara London, grondlegger van de videocollectie van het MoMA. London plaatst het werk van Guido van der Werve in de context van de internationale film- en videokunst.