Der müde Tod

A capella ensemble Wishful Singing voert, samen met percussionist Modar Salama, live een nieuwe compositie van Steven Kamperman uit, als begeleiding bij de zwijgende filmklassieker Der müde Tod van Fritz Lang. De film is een reactie op de miljoenen doden die vielen door de Spaanse grieppandemie en door de Eerste Wereldoorlog. De film, bijna honderd jaar oud, is verbluffend actueel.

Der müde Tod is een expressionistisch-romantische allegorie over liefde en dood. Kenners zien de film als een kunstzinnig hoogtepunt binnen het genre van de stille film. Fritz Lang personifieert de dood als een empathisch persoon met een geweten, die zich afvraagt of de dood zinloos is, of ieder mensenleven evenveel waard is en in hoeverre de mens zijn/haar lot zelf kan bepalen.

Harmonium

Speciaal voor Wishful Singing componeerde Steven Kamperman – honderd jaar na de première – nieuwe muziek bij deze film. Wishful Singing zingt en bespeelt een aantal instrumenten, waaronder het harmonium. Dit instrument was in de tijd van Fritz Lang zeer populair. Het liveoptreden wordt aangevuld met een bandopname met vooraf opgenomen en bewerkte vocale en instrumentale geluidsfragmenten. Deze fragmenten worden afgespeeld tijdens de uitvoering. Deze bandlaag symboliseert het dodenrijk, dat in de film een belangrijke rol speelt. Hiermee ontstaat een rijk en dynamisch klankbeeld dat bijdraagt aan de livebeleving bij het publiek.

De in Amsterdam gevestigde Syrische slagwerker Modar Salama legt de ritmische basis voor het stuk en brengt de Arabische en oriëntaalse scènes in de film tot leven.

Tegenstellingen

Componist Steven Kamperman over zijn compositie: “Fritz Lang maakte Der müde Tod als reactie op de Eerste Wereldoorlog en de Spaanse grieppandemie, waarin de dood wild om zich heen sloeg. De film draait om de vraag in hoeverre je je leven zelf naar je hand kunt zetten. In de film neemt De Dood een deterministisch standpunt in, maar aan het eind blijkt er toch wel degelijk meer morele speelruimte te zijn. Ook in de muziek wil ik deze tegenstelling tussen bepalende structuur en vrijheid een rol laten spelen, bijvoorbeeld door het gebruik van tonale en ritmische structuren versus vrije harmonische liederen, strakke compositie versus geïmproviseerde variaties, en een van tevoren opgenomen onveranderlijke band versus een live uitgevoerd gedeelte met interpretatieruimte.

Daarnaast speelt de tegenstelling in de film tussen het leven en het dodenrijk ook een centrale rol in de muziek: als akoestische, concrete harmonie en melodie versus elektronisch bewerkte abstracte sound."