Drifters

Zwart-witopnamen van knoestige vissers in de haven van het Schotse visserdorpje Hannan Voe. De mannen gaan aan boord, het schip vaart de haven uit, de boot deint op de ruwe golven van de Noordzee, op zoek naar een goede haringvangst. Een storm steekt op, de netten worden binnengehaald, na terugkeer wordt de haring gelost en per trein en schip naar de winkels vervoerd.

Met Drifters legde regisseur John Grierson de grondslag voor de Britse documentaire school, waarvan de invloeden reiken tot Paul Rotha, Lindsay Anderson en Ken Loach. Hoofdrolspelers van zijn in expressieve stijl gefilmde verslag zijn de vissers en de zee, de door Sergej Eisenstein (Pantserkruiser Potjomkin) beïnvloedde montage gaf de eenvoudige vertelling ritme en dramaturgische lading.

Mijlpaal

Het was dan ook geen toeval dat de première van Drifters – door Grierson ‘documentaire’ genoemd, hij was de eerste die de term gebruikte – op 10 november 1929 in een programma was te zien met de eerste vertoning van Pantserkruiser Potjomkin (1925) in Groot-Brittannië.

Net zoals Eisenstein werkte Grierson met niet-professionele acteurs, draaide hij veel op locatie (de zee) en combineerde die met studio-opnamen. Drifters zou Griersons enige regie blijven – hij bleef vooral producent en werd later hoofd van het Canadese Film Fonds -, maar geldt nog altijd als mijlpaal in het documentaire genre. Daarvoor al had Robert J. Flaherty de weg gebaand met zijn (geënsceneerde) portret van het harde leven van een Inuit-familie, Nanook of the North (1922).

Vertoning in samenhang met de film Leviathan (2012) - duizelingwekkende studie over de relatie tussen de mens en de zee – van kunstenaarsduo Paravel & Castaing-Taylor, van wie nu een tentoonstelling is te zien in Eye.