Encounters at the End of the World

McMurdo moet een van de merkwaardigste plaatsen op aarde zijn. Tussen het Zuidpool-ijs rijst een lawaaiige bouwplaats op, met uitgewoonde barakken, monsterlijke vervoersmiddelen en vreemd gevormde wetenschappelijke onderzoekscentra. Werner Herzog kijkt er zijn ogen uit en toont ons hoe het er ook kan uitzien op Antarctica: McMurdo heeft een bowlingbaan, een softijsmachine, yoga-instructeurs, een geldautomaat en airconditioning. Deze plek trekt de vreemdste kostgangers aan, inclusief Herzog zelf.

De mensen die hier de zomer doorbrengen duidt hij veelzeggend aan als ‘filosoof/vorkheftruckchauffeur’ of ‘filmmaker/kok’. Op dit zuidelijkste puntje van de aarde komen professionele dromers samen die allemaal het liefst van de kaart zouden willen springen. Zoals de celbioloog die het liefst jarenvijftig-doem-sciencefiction zoals Them! (1954) aan zijn collega's laat zien, waarin de menselijke dominantie op aarde wordt betwist.

Ook komisch is de op en top Britse vulkanoloog die enkel in een tweedjasje en mottige sjaal rondloopt als eerbetoon aan zijn landgenoten die in soortgelijke kleding de Zuidpool wilden bereiken. En dan is er nog de jonge linguïst die zich afvraagt wat hij eigenlijk doet op een continent zonder taalgeschiedenis en dus maar een groentekas is begonnen.

Nietige inspanningen

Pas na zeventig minuten laat Herzog de eerste pinguïn zien – die dan ook onmiddellijk weet te ontroeren omdat deze vogel gedesoriënteerd een gewisse dood richting bergen tegemoet waggelt. Dit is een mooie parallel met de eigengereide lieden die ook op het ijs zijn neergestreken.

Sommigen hebben ondergronds een museumpje met alledaagse objecten in het ‘eeuwige ijs’ aangelegd, zodat in de verre toekomst, als de mens er niet meer is, er toch nog iets bewaard is gebleven van onze nietige inspanningen, die op de barre ijsvlakte nog enigszins heldhaftig lijken. Herzog heeft als altijd een fijne neus voor dit soort vruchteloze heroïek.