From Alice to Insect - A short Survey of Jan Svankmajer’s Feature Films and Specials

Biefstukken, kiezelstenen, ijzeren sloten: bij meesteranimator Jan Švankmajer kan alles tot leven komen. De Tsjechische surrealist maakt films vol waanzin, lust en zwarte humor. Eye presenteert de eerste grote overzichtstentoonstelling van zijn films en sculpturen in Nederland.

In de filmzalen van Eye zijn alle zeven speelfilms van Švankmajer te zien, samen met talks en events. Gastprogrammeur Ludmila Cvikova geeft daar vanavond een voorproefje van. Ze geeft een uitgebreide inleiding op de programmering, zoals de specials over surrealisme, dromen en obsessies in de kunst van Švankmajer en gesprekken met makers die inspiratie halen uit oeuvre van Švankmajer.

ontketende fantasie

Jan Švankmajer - The Alchemical Wedding slokt je op in zijn universum waarin de fantasie ontketend is.“Het enige passende antwoord op de wreedheden in het leven, is ermee spotten door je verbeelding te gebruiken”, aldus Švankmajer.

Hij moedigt ons met zijn werk impliciet aan om in verzet te komen tegen machtsmisbruik. Want de vrijheid van meningsuiting kan – ook nu nog – zomaar om zeep worden geholpen. In zijn animatiefilms heeft hij daar verbluffende beelden voor gevonden: een schrijfmachine verandert in marteltuig, een tong pleegt zelfmoord.

veelvraat

Met vlijmscherp mes fileert Švankmajer onze samenleving, in zijn ogen een veelvraat die alles verslindt wat onaangepast en eigenzinnig is om het te veranderen in iets ”nuttigs” voor de maatschappij. Zijn films, vol erotiek, geweld, driften en droombeelden, hebben het animatiegenre vernieuwd.