Napló - Diary For My Children

István Szábo, Márta Mészáros, Zoltán Fábri en Míklos Jancsó: vier filmmakers die ten tijde van het communistisch bewind in Hongarije opzien baarden. Hun films werden vertoond op internationale festivals, wonnen belangrijke prijzen (Oscar voor Szábo’s Mephisto en werden geprezen om hun artistieke kwaliteit én kritische houding ten opzichte van het regime.

Márta Mészáros (1931) maakte drie films over haar herinneringen aan het leven in communistisch Hongarije (1949-1989), dat aanvankelijk een stalinistisch geïnspireerd regime kende. Napló – Diary For My Children, het eerste deel van de trilogie, speelt zich af in de jaren voor de Hongaarse Opstand van 1956. De geheime dienst houdt iedereen met een dissidente mening in de gaten, wie twijfelt aan de zegeningen van de socialistische heilstaat loopt kans te worden opgepakt.

spanningen thuis

In een mengeling van drama en documentaire toont Mészáros de botsing tussen Juli en haar adoptiemoeder Magda. Magda klimt snel omhoog in het partijapparaat, Juli is de dochter van door Stalin vermoorde Hongaarse communisten. Om de spanningen thuis te ontlopen spijbelt ze en brengt dagen door in de bioscoop.

Mészáros filmde haar vertelling in zwart-wit; de beperking van het kleurenpalet draagt bij aan de beklemmende, verstikkende sfeer. Napló – Diary for My Children werd een hoogst persoonlijke film over een regime dat het ideaal van de Collectieve Mens, geboren uit de geschriften van Marx en Lenin, boven de individuele behoeftes van de Hongaar stelde.