Norte, El

Nava maakte al in 1983 deze aanklacht tegen (economische) ongelijkheid en de brute immigratiepolitiek van de VS. Twee jonge Maya-indianen, een broer en een zus, ontvluchten hun door het leger geterroriseerde geboortedorp in Guatemala en beproeven illegaal hun geluk in Los Angeles. Het leven in het rijke 'El Norte' blijkt echter minder feestelijk dan gedacht.

Gefilmd in een periode dat Amerika verschillende dictaturen in Latijns-Amerika ondersteunde, werd El norte grotendeels opgenomen in Mexico (de militaire dictatuur in Guatemala liet filmen daar niet toe). De film is door critici veelvuldig vergeleken met “The Grapes of Wrath”, de klassieke Amerikaanse roman van John Steinbeck uit 1939 over wanhopige mensen op zoek naar een beter leven, in 1940 verfilmd door John Ford.

El norte is meer dan 30 jaar na zijn uitbreng nog steeds actueel: in Amerika leven meer dan 10 miljoen illegale immigranten in vaak schrijnende omstandigheden, het immigratiedebat is dan ook een van de belangrijkste onderwerpen in de Amerikaanse presidentsverkiezingen (de muur van Trump).

Gregory Nava (1949) is een van de eerste regisseurs die Amerikaanse Latino”s een stem gaf in zijn films. Het succes van El norte op de arthouse markt opende niet alleen de deuren in de VS voor Nava, maar ook voor latere Latino cineasten als Guillermo del Toro en Alejandro González Iñárritu. Nava en zijn co-scenarist Anna Thomas werden genomineerd voor een Oscar voor Best Original Screenplay. In 1984 waren ze oprichters van de Independent Spirit Awards, nu een toonaangevende prijs voor onafhankelijke Amerikaanse films.

Op 13 nov met inleiding van Barbara Smit (researcher van o.a. Americanos en Metropolis). Barbara Smit woonde 5 jaar in Nicaragua en maakte samen met Stef Biemans de VPRO serie Americanos, waarin de route wordt gevolgd die migranten vanuit Guatemala naar de Verenigde Staten bereizen. Aan de hand van clips uit Americanos vertelt ze over hun ervaringen bij het maken van deze serie.