Redder van de tiende muze. Jan de Vaal en het Nederlands Filmmuseum 1946 - 1987

In zijn recentelijk verschenen publicatie (uitgeverij IJzer) schetst André Stufkens leven en werk van cinefiel Jan de VaaI. De Vaal (1922-2001) werd in 1946 directeur van het Nederlands Historisch Film Archief, de voorloper van het Nederlands Filmmuseum (1952-2010). Geïnspireerd door museumdirecteur Wil Sandberg, die zijn jonge collega in het Stedelijk Museum verwelkomde, nam hij al snel een centrale plaats in binnen de Nederlandse filmcultuur. De Vaal leefde voor zijn passie: het verzamelen en presenteren van film en filmgerelateerde collecties zoals stills, affiches en filmapparaten.

Als programmeur steunde hij aanstormend jong filmtalent, onder wie Johan van der Keuken, Frans Zwartjes en Pim de la Parra. Als conservator wist hij filmkopieën, affiches, foto's en apparaten van de ondergang te redden, waaronder de beroemde collectie van Jean Desmet, inmiddels erkend als werelderfgoed. Wereldwijd speelde De Vaal een belangrijke rol op het gebied van filmconservering; hij liet kluizen bouwen om het kwetsbare filmmateriaal in te bewaren. Ook was hij decennialang de behartiger van het filmerfgoed van Joris Ivens.

EYE-directeur Sandra den Hamer, senior curator Rommy Albers (Nederlandse film) en Stufkens, directeur van de Europese Stichting Joris Ivens, spreken over De Vaals betekenis voor het (inter)nationaal filmerfgoed. Ook zijn er zeldzame opnamen te zien van Jan de Vaal uit de collecties van EYE en Beeld en Geluid, en een fragment uit Luigi Comencini's korte film Il museo dei sogni (1949).

Programma:

Blind kind Johan van der Keuken (Nederland 1964)Nederlands gespr., 27 min.Hoe ervaart een blind kind de realiteit? Om dit mysterie te onderzoeken verbleef Johan van der Keuken twee maanden in en om het Blindeninstituut in Huizen. Zonder commentaar observeert hij de kinderen die de wereld ontdekken en met grote volharding hun tastzin en gehoor trainen.

Aaah… Tamara Pim de la Parra (Nederland 1965)Nederlands gespr., 24 min.De eerste lichting afgestudeerden van de Nederlandse Filmacademie, onder wie Pim de la Parra en Frans Weisz, wilde het slaperige Nederlandse filmwereldje flink opschudden, de nouvelle vague diende ter inspiratie. De la Parra”s Aaah… Tamara – over het vrijgevochten leventje van een werkstudente in Amsterdam (Kitty Courbois) – was grotendeels geïmproviseerd en op straat gefilmd, met inzending naar Cannes tot resultaat.