Salò, o le 120 giornate di Sodoma

Na bewerkingen van onder meer de Decamerone en de Canterbury Tales koos Pasolini opnieuw voor een verfilming van een literaire klassieker. Les 120 journées de Sodome (geschreven in 1785, pas rond 1930 uitgegeven) werd door hem overgezet naar de fascistische Republiek van Salò, waar Mussolini zijn laatste dagen sleet.Plaats van handeling is een landhuis aan het Gardameer, waar een hertog, een bankier, een politicus en een geestelijke achttien jongens en meisjes bijeen brengen om zich aan hen te vergrijpen. Een scala aan perversiteiten passeert de revue, uitmondend in een gruwelijke moordpartij, waarin de jongelingen worden doodgemarteld. Pasolini”s parabel over de corrumperende werking van ongecontroleerde macht was een van Van Goghs lievelingsfilms. Enig gevoel van verwantschap met de in 1975 vermoorde Italiaanse regisseur zal daaraan niet vreemd zijn geweest; net als Van Gogh schrok de ook als schrijver, dichter en journalist werkzame Pasolini niet terug voor confronterende uitspraken over de politieke en morele staat van zijn land. Bizar toeval: beide filmmakers kwamen gewelddadig om het leven op precies dezelfde datum: 2 november.