Shorts: Artavazd Pelechian

Programma

• We (Artavazd Pelechian, AM 1969) (26 min.)

  Wielen draaien, een mensenmassa golft heen en weer, een gekooide leeuw brult. Alles – van religie, industrie, natuur tot de mens – lijkt met elkaar verbonden in een cyclus van scheppende en verwoestende krachten. In zijn kenmerkende distance montage smelt Artavazd Pelechian nieuwe beelden en found footage samen tot één energieke beweging.

  Klassieke muziek, koorgezang en een vleugje rock-'n-roll spelen een meer dan begeleidende rol. Mensen lijden, bieden elkaar troost. Een held wordt onthaald, een meisje zwijgt. Dit krachtige filmkunstwerk, vijftig jaar na de Armeense genocide gemaakt, ademt de energie van het landschap en de geschiedenis van een volk.

• Seasons of the Year (Artavazd Pelechian, AM 1975) (29 min.)

  Smeltwater stroomt als een wild kolkende rivier de helling af. Silhouetten knokken met man en macht tegen het wassende water, om niet te worden verzwolgen. Uitgestrekte wolkenluchten schuiven in rap tempo over dit Armeense berglandschap.

  In zijn laatste samenwerking met cameraman Mikhail Vartanov filmt Artavazd Pelechian een teruggetrokken boerengemeenschap, in haar niet-aflatende strijd tegen de elementen. In het voorjaar trekken de herders met hun kuddes de bergen in. Aan het eind van de zomer oogsten ze het hooi – een stoffige lawine van hooibalen. In de winter rollen ze zelf door de sneeuw, de schapen in hun greep. Begeleid door Armeense volksmuziek en Vivaldi’s De vier jaargetijden voeren deze bergbewoners een staaltje pure overlevingskunst op.

  Dit is de mens, gevangen in een brute, maar ook beeldschone existentie. Pelechian en Vartanov tillen het, met een melodisch ritme van camera, montage en lyrische muziek, naar een heuse symfonie. De symfonie van ons bestaan.

• Our Century (Artavazd Pelechian, AM 1991) (30 min.)

  De twintigste eeuw, die op het moment van verschijnen van Our Century op zijn einde liep, is in deze overdonderende opeenvolging van archiefbeelden een tijdperk gevormd en gedreven door technologische prestatiedrang. Pelechian versnijdt beelden van het verwachtingsvolle publiek bij een raketlancering en het euforische onthaal van de nationale helden met opnamen van gruwelijke ongelukken met bemande ruimteraketten, vliegtuigen, auto’s en treinen. Het resulteert in een verbijsterende anthologie van het streven en sneven van de mens.

  Die mens lijkt voortdurend onder hoogspanning te staan in een onstuitbare race om hoger, sneller en verder te komen. Om machtiger te zijn – of vernietigender, als het op oorlogvoeren aankomt. Een oncontroleerbare kracht, die in het samenspel met beelden van explosies aan het zonneoppervlak zowel een visuele metafoor als een kosmische relativering krijgt.

  Deze ingedikte versie van Our Century monteerde Pelechian in 1990 uit materiaal dat hij acht jaar daarvoor had gepresenteerd in een versie van ruim vijftig minuten.