The Man Who Wasn't There

Santa Rosa, 1949. Ed Crane (een fenomenale Billy Bob Thornton) is een enge kapper met lege ogen die nooit met iemand praat (“I only work here. I cut hair”). Zijn leven is als langzaam draaiend kappersteken, zo’n spiraal die aan de gevel hangt. Het suggereert beweging maar draait elke keer hetzelfde rondje. Onbeweeglijk staart Crane urenlang naar het haar van zijn klant, naar het Grote Niets, gevangen in de kooi van zijn kapperszaak.

Doris (Frances McDormand) is zijn heerlijk ordinaire vrouw, die een affaire begint met Big Dave, de welgestelde eigenaar van een warenhuis. Wanneer Creighton Tolliver, een vreemdeling die uit het niets opduikt, Crane het intrigerende voorstel doet om als partners in de snelgroeiende stomerijbranche te stappen, ziet Ed dat als een ontsnapping uit zijn sombere leven.

De titel van de film knipoogt naar de leegte die in al de films van de Coens schuilgaat: eerst vertellen ze een groots verhaal, die uiteindelijk misschien helemaal nergens over gaat. De peperdure, ijdele advocaat filosofeert dan ook over Heisenbergs Onzekerheidstheorie: “Hoe meer je ziet, hoe minder je weet.” Als antidode tegen de leegte zit hun ode aan de zwart-witfilm zelf boordevol briljante cameo's, esthetisch kringelende sigarettenrook, oogstrelende art direction, vele plotwendingen en slimme verwijzingen naar Touch of Evil, Shadow of a Doubt, The Big Sleep en Double Indemnity.

Valse profeten

Allerlei vertrouwde Coen-ingrediënten zijn ook hier weer te vinden: een obsessie met haardos (denk ook aan de diepe gedachten van de Coens over haarnetjes in O Brother, Where Art Thou?), de onopgemerkte man (zie ook Lebowski die zo onzichtbaar mogelijk door het leven wil gaan) en de valse profeten met prachtige namen als Freddy Riedenschneider, Carcanogues en Creighton Tolliver.