Vrouwen van Suriname – Oema foe Sranan

Vrouwen van Suriname (Oema foe Sranan) is de eerste documentaire over Suriname gesproken in het sranan tongo en laat zien hoe Suriname ervoor stond in de jaren rond de onafhankelijkheid.

Regisseur At van Praag koos vier strijdbare vrouwen, Jetty, Sonja, Somai en Sylvie, die vertellen hoe ze het hoofd boven water houden in barre omstandigheden. Ze hebben kinderrijke gezinnen te voeden; de mannen werken in de stad en verdienen een karig loon – van de beloofde welvaartstijging is weinig te merken.

Naar Nederland

Net als in de jaren voor de Srefidensi (onafhankelijkheid) worden Suriname’s rijkdommen (bauxiet, goud, olie) gewonnen en geëxploiteerd door de grote Nederlandse en Amerikaanse bedrijven, de bevolking deelt niet in de opbrengsten.

De slechte economische situatie en de corruptie in regeringskringen leiden ertoe dat veel Surinamers naar Nederland trekken. Daar krijgen ze te maken met discriminatie, racisme en werkloosheid. Sonja vertelt over jonge Surinamers die leegstaande flats in de Bijlmermeer kraken, om de beroerde en dure huisvesting (pensions) te ontvluchten. “Toch hebben we, nadat we ons verenigd hadden, ons doel bereikt. Negentig van de eerste krakers kregen een woonvergunning.”

Oema foe Sranan was een politieke film: een teken van solidariteit tussen Surinamers en Nederlanders die een collectieve boodschap overbrachten over de sociaal-politieke situatie van Suriname en de Surinaamse gemeenschap in Nederland. De documentaire werd geproduceerd door Cineclub Vrijheidsfilms in samenwerking met LOSON, de Landelijke Organisatie van Surinamers in Nederland.

Restauratie

De documentaire is heel lang niet te zien geweest in de filmtheaters, maar mag zich verheugen in grote belangstelling bij nieuwe generaties. Daarom besloten Eye en het IISG in 2021 tot restauratie. De hiervoor in het leven geroepen projectgroep bestond uit ex-LOSON-leden Henk Lalji, Nadia Tilon, Juanita Lalji en Ditter Blom, nieuwe filmmakers Kiki Ho, Ananta Khemradj en Luna Hupperetz, en Floris Paalman, UvA Coördinator MA Preservation & Presentation of the Moving Image.

Voorfilm

Tegelijk met de restauratie is Strijd op 16mm gedraaid, een korte documentaire over de totstandkoming en vertoning van At van Praags activistische film. Strijd op 16mm is als voorfilm te zien bij Oema foe Sranan.

Cineclub Vrijheidsfilms

Cineclub Vrijheidsfilms, een collectief van filmmakers, programmeurs en activisten, bestond tussen 1966 en 1986. Oprichter en inspirator was de regisseur van Oema foe Sranan, At van Praag (1940 - 1986). Van Praag zag, geïnspireerd door de alternatieve politieke burgerbewegingen in Zuid-Amerika, film als wapen in de strijd van de linkse beweging; de door Cineclub georganiseerde avonden moesten bijdragen tot politiek bewustzijn en emancipatie.