Wanderwelle meets the Eye-Collection

Wanderwelle: The Four Nightmares (60’)

Het Amsterdamse collectief Wanderwelle, bestaande uit Alexander Bartels en Phil van Dulm, presenteert hun experimentele collagefilm The Four Nightmares. Het werk toont het verhaal van een naamloze man die geplaagd wordt door een reeks koortsdromen die het einde der tijden voorspellen. De grote crises van onze tijd volgen elkaar op als hallucinogene nachtmerries waaraan geen ontsnappen mogelijk is.

De film is beïnvloed door het bijbelboek De openbaring van Johannes, waarin de vier ruiters van de Apocalyps dood en verderf zaaien. Ondanks het wrange idee heeft het profetische boek veel parallellen met onze moderne wereld. Grootschalige epidemieën, oorlogen, natuurrampen en valse profeten zijn tegenwoordig aan de orde van de dag en het lijkt erop dat de vier ruiters hun entree op het wereldtoneel reeds hebben gemaakt.

Surrealistisch plot

Het bronmateriaal van The Four Nightmares komt uit de collectie van Eye. In plaats van te focussen op het fysieke materiaal, wat gebruikelijk is in het found footage genre, koos Wanderwelle ervoor om de nadruk te leggen op het narratief en allegorische verwijzingen. Door archiefbeelden op te knippen, opnieuw te monteren, te manipuleren met digitale technieken en er sound design en muziek aan toe te voegen, creëerden de kunstenaars een surrealistisch plot dat zich in hoog tempo voltrekt. Het korrelige aspect en de sombere beelden van de film benadrukken de existentiële angst van de hoofdpersoon.

Voorafgaand aan de film wordt de video-installatie The Summer of ’72 (Fire) getoond. In een splitscreen format worden archiefbeelden van klaslokalen uit de zeventiger jaren afgewisseld met beeldmateriaal van bosbranden. Langzaam maar zeker wordt het vuur heviger en wordt de school verzwolgen door de vlammen. Wanderwelle maakte het werk als aanvulling op The Four Nightmares dat eenzelfde boodschap verkondigt: het onontkoombare van dreigend onheil dat zich in de vorm van natuurrampen zal manifesteren.

In 1972 publiceerde de Club van Rome het zeer invloedrijke rapport De grenzen aan de groei. De studie suggereerde dat oneindige economische groei niet haalbaar is wegens uitputting van de natuur en haar grondstoffen. Catastrofale natuurrampen zouden gepaard gaan met deze ongeremde expansiedrift. Een moderne profetie die een halve eeuw later is uitgekomen. Op deze manier toont het werk de gemiste kans van hoe het onderwijs de huidige stand van de klimaatcrisis wezenlijk had kunnen beïnvloeden als de jeugd destijds goed was onderwezen.

Tussen de vertoningen van het videowerk en de film vindt een interview plaats met Alexander Bartels en Phil van Dulm.