Programmeur Saskia Mollen over Sidney Poitier en Denzel Washington

“Poitier, die dit jaar op 94-jarige leeftijd overleed, was de zoon van twee tomatenboeren uit de Bahamas. Toen zij op vakantie waren in Miami werd Poitier daar, te vroeg, geboren. Later in zijn leven kwam dat per ongeluk verworven Amerikaanse paspoort nog van pas. Zijn familie had weinig te besteden, maar door zijn Amerikaans burgerschap kon hij rond zijn vijftiende levensjaar naar Florida verhuizen. Het was de tijd van Jim Crow, wetten die rassenscheiding oplegden. Racisme, dat had hij niet eerder meegemaakt. Hoezo hadden witte mensen andere privileges? Hij besloot zijn geluk te zoeken in New York, maar vond daar geen werk. Hij loog over zijn leeftijd om in militaire dienst te komen en kreeg een functie in een psychiatrisch ziekenhuis, maar toen zijn bedrog boven tafel kwam werd hij eervol ontslagen. Toen hij later ergens in de bediening werkte zag hij een advertentie voor acteur. Zijn auditie ging slecht: omdat hij alleen basisonderwijs had gevolgd kon hij zijn tekst niet snel genoeg kon lezen en hij sprak met een zwaar Caribisch accent. ‘You’re better off waiting tables’, werd hem verteld. Daar liet hij het niet bij zitten. Door veel radio te luisteren, kranten te lezen en mensen na te doen leerde hij zichzelf een Amerikaans accent aan. Uiteindelijk kwam hij via een auditie in het theater terecht. Daar maakte hij kennis met Harry Belafonte en de twee werden zeer goede vrienden.”

“Het lukte Sidney Poitier toch filmrollen te bemachtigen en hij brak in 1950 door met No Way Out. Hij ontwikkelde zich als persoon tot activist, liep onder andere mee met Martin Luther King Jr. en streed voor gelijkheid. Hij werd als acteur een soort poster child voor de burgerrechtenbeweging. Hij speelde desalniettemin betrekkelijk behoudende rollen. Het was de tijd van de Black Panthers, en vanuit de Zwarte gemeenschap werd eigenlijk meer van hem verwacht. Daar heeft hij zich best voor moeten verdedigen. Hij was het ook niet helemaal eens met Blaxploitation films en keerde zich daarvan af. Op een gegeven moment is hij teruggegaan naar de Bahamas en is hij gaan regisseren om zichzelf op een andere manier creatief te kunnen uiten. Hij is toen meer comedy’s gaan maken.”

“Denzel Washington werd geboren in Mount Vernon, New York. Fun fact: zijn vader, een priester, heette ook Denzel. Om verwarring te voorkomen werd de naam van Denzel junior uitgesproken als Denzél, in plaats van Dénzel. Hij ging na de middelbare school naar Fordham University om journalistiek te studeren en ging daarna naar het theaterconservatorium. Dat maakte hij niet af, na een jaar besloot hij werk te zoeken als acteur. Hij kwam eerst in het theater terecht. Toen Washington erachter kwam dat Poitier, die toen al bekend was, in het publiek had gezeten in een Broadwayshow die hij speelde, sprak hij hem aan. ‘You’re good kid, keep this up’, vertelde Poitier hem. Toen wist hij dat hij zijn roeping had gevonden. En Poitier gaf hem nog een advies: ‘De eerste paar films die je kiest bepalen je carrière en wie je bent, en dus ook hoe je getypecast gaat worden. Choose wisely.’ De eerste belangrijke rol in een film van een grote regisseur die Washington speelde was die van Steve Biko, in Cry Freedom van Richard Attenborough (1987). Maar daarvoor was hij al bij het grote publiek bekend geworden door zijn rol als dokter in de succesvolle ziekenhuisserie St. Elsewhere.”

“Na die eerste ontmoeting in het theater raakten de twee bevriend, en zo zijn ze ook bekend geworden, als best buddies. Maar uiteindelijk hebben ze nooit samen in films gespeeld. Washington zag Poitier als rolmodel en andersom zag Poitier Washington als zijn opvolger. ‘He took it further than I could’, zei Poitier over hem. Hij vond dat Washington te bescheiden was over wat hij allemaal gedaan had. Poitier is op een gegeven moment gestopt met acteren – en begin dit jaar overleden – maar Washington gaat maar door. Je zou hem als deel van de Hollywood-elite kunnen beschouwen nu.”

“Het voelde logisch om een retrospectief over Poitier te maken: hij was een trailblazer, een voorloper, gewoonweg een grootheid. Alleen al zijn aanwezigheid! Je kunt hem zien als eerste zwarte acteur in van alles, maar dat terzijde geschoven was hij gewoon een groot acteur. Ik luisterde vroeger zelf heel veel naar Harry Belafonte, de beste vriend van Poitier. Er is een hele trotse Caribische gemeenschap, dus ik vind het heel bijzonder dat ik dit programma nu vorm mag geven. Het eerste idee was een retrospectief, of een programma met de tijdgenoten van Poitier. Maar het bleek een goed idee om Denzel Washington erbij te betrekken, veel van zijn films beschouwen we nu als moderne klassiekers. Ze waren beste vrienden, maar op deze manier is het programma ook generatie-overstijgend. Misschien kan de bekendheid van Washington jonge mensen naar Poitier leiden. En er is heel veel te vertellen, zeker in historische context. Zowel Poitier als Washington staan symbool voor zoveel anderen.”

“We geven in het programma duiding aan de films, maar ook aan de sociale en maatschappelijke context waarin ze gemaakt werden. Ik kijk daarom het meest uit naar de specials, en ik ga zelf ook inleidingen verzorgen. Ik ben vooral heel benieuwd naar de reacties vanuit het publiek.”