Doorlopend

Celluloid

Films op haarscherp 35- en 70mm-formaat

Films worden tegenwoordig in vrijwel alle bioscopen standaard in DCP-formaat vertoond. Die digitale vorm van projecteren heeft filmdistributie een stuk makkelijker en goedkoper gemaakt. Maar de beeldkwaliteit van digitale projectie haalt het nog steeds niet bij analoge film: een verse 35mm-filmkopie is goed voor het equivalent van 6K in de digitale wereld – terwijl de meeste bioscoopfilms digitaal op 2K of 4K worden vertoond.

De cinemazalen van Eye Filmmuseum zijn niet alleen uitgerust met moderne digitale projectoren: er worden regelmatig analoge films op 35- en 70mm-filmstrips vertoond. Daarmee is Eye een van de steeds minder bioscopen waar je film nog op celluloid kunt ervaren. En dat is bijzonder, want de kijkervaring van analoge film is nog steeds ongeëvenaard.

Omdat 70mm twee keer zo breed is als 35mm biedt het ruimte voor nog veel meer detail op het witte doek. Als je 70mm-film in pixels zou moeten uitdrukken, dan hebben we het al snel over minimaal 12K. Tel daar het rijke analoge kleurenpalet (de kleuren zijn levendiger, het zwart is donkerder) en de schoonheid van de gruizige filmkorrel nog eens bij op et voilà: een unieke cinematografische ervaring. Film zoals film bedoeld is.

Beeldverhouding

Het formaat van de filmstrip hoeft overigens niets te zeggen over de beeldverhouding waarin de film wordt geprojecteerd. Tegenwoordig is 16:9 (1.78:1) een standaard verhouding voor filmvertoningen, waar vroeger 4:3 (1.33:1) een populair formaat was. De 70mm-print van The Brutalist heeft dan weer een verhouding van 1.66:1, dat ook bekend staat als European widescreen. Hoewel de drager dus niet per definitie iets over de beeldverhoudingen of het formaat van de projectie zegt, zegt het wél per definitie iets over de scherpte van het beeld en de verzadiging van de kleuren, omdat een groter negatief in staat is om meer licht (en meer details) te vangen.

“Wanneer je op film schiet ben je geen beweging aan het vastleggen, maar een sequentie van stilstaande beelden. Maar wanneer je er 24 per seconde langs een lichtbron haalt creëert het de illusie van beweging. Dus wanneer je een analoge film bekijkt, kijk je naar een illusie. En voor mij is die illusie verbonden met de magie van films.”

Quentin Tarantino

still The Brutalist (Brady Corbet, GB/US/HU 2024)

The Brutalist

Indrukwekkend portret van de (fictieve) architect László Tóth, een Hongaars-joodse holocaustoverlever in naoorlogs Amerika. Glansrol Adrien Brody, eerbetoon aan het modernisme.

“Digitaal gedraaide films laten het bioscoopdoek er te vaak uitzien als een reusachtig laptopscherm. Kleur, warmte en textuur zijn gladgestreken. Terwijl analoge film lééft. Analoog maakt tastbaar.”

Filmjournalist Berend Jan Bockting in De Volkskrant

Ook 16mm is een bijzonder en veelgebruikt analoog filmformaat. Het bestaat al meer dan 100 jaar en de ontwikkeling maakte het voor amateurs mogelijk om zelf te filmen, zo ontstond de home movie. Met de handzame 16mm-camera kon je de straat op en improviseren. Filmmaken werd zo toegankelijker voor documentairemakers en kunstenaars. Ook als low budget bioscoopfilm deed 16mm het goed. De grove korrel en het rauwe optische geluid droegen allemaal bij aan het gevoel en de beleving van deze smalle filmstrook.

Bekijk 16mm-films

Op de Eye Film Player is een groot aantal films te bekijken die op 16mm zijn gedraaid, waaronder klassiekers van Johan van der Keuken en Louis van Gasteren.

Naar de Eye Film Player

Meer weten over verschillende filmformaten? Onze collectiespecialisten leggen het uit:

Films op celluloid

Deze films draaien nu en binnenkort in Eye op celluloid:

Achteraf nog iets drinken of eten? Reserveer online voor Eye Bar & Restaurant.
Steun Eye en zie meer. Word vriend van de Eye Society.