Skip to content
campagnebeeld Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno, still uit La notte

Tentoonstelling, films, talks & events

Michelangelo Antonioni

Il maestro del cinema moderno

11 september 2015 — 17 januari 2016

tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

Hij probeerde als een van de eerste filmauteurs de gemoedstoestand van zijn naar zingeving zoekende personages te vangen in een bijzondere kadrering en opvallende mise-en-scène. “Iedere vierkante centimeter van het beeld telt”, volgens Antonioni. De tentoonstelling omvatte filmfragmenten, foto’s van persfotografen van Magnum, setfoto’s, brieven van Alain Delon, Marcello Mastroianni en Jeanne Moreau, en schilderijen van Antonioni’s hand.

Van 12 september 2015 tot en met 17 januari 2016 presenteerde Eye Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno, een tentoonstelling rond een van de grootste filmvernieuwers van de 20e eeuw. De tentoonstelling heeft laten zien hoe Antonioni de filmgrammatica vernieuwde door vanuit het beeld te denken en minder vanuit het verhaal.

tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut
tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

Met zijn beroemde trilogie L’avventura (1960), La notte (1961) en L’eclisse (1962) – alle drie met muze Monica Vitti – groeide Antonioni uit tot een van de gezichtsbepalende regisseurs van de vorige eeuw. Als stilistisch perfectionist vernieuwde hij de filmgrammatica; vervreemding en de haperende communicatie tussen geliefden drukte hij uit in een uitgekiende mise-en-scène en prachtig gekadreerde, desolate opnamen van industriële en woestijnlandschappen; verhaal, dialoog of actie kregen minder nadruk.

Bekijk de tentoonstellingstrailer:

campagnebeeld Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno
tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

L’avventura (1960) geldt als een keerpunt in de filmgeschiedenis, het begin van de moderne cinema. De regisseur weet de gevoelens van malaise in de gegoede kringen te vertalen in beklemmende beelden. Dat Antonioni een van de actrices, de beroemde Lea Massari, al in het begin van L’avventura tijdens een boottochtje laat verdwijnen, werd als ongehoord ervaren; bij de première in Cannes was er hevige kritiek, hoofdrolspeelster Monica Vitti verliet in tranen de zaal. Toch wist de film daar – na een steunactie van collega-regisseurs die wel meteen het belang van de film inzagen – alsnog de Juryprijs te winnen.

Na Il deserto rosso (1964) verliet de regisseur, ontevreden met het politieke en lusteloze klimaat in zijn land, Italië om in het buitenland films te gaan maken. Hij werd genomineerd voor een Oscar voor Beste Regisseur en Scenario voor zijn publiekssucces Blow-up, een 'Swinging London'-film over een paranoïde modefotograaf en de onmogelijkheid om de waarheid te kennen, met muziek van The Yardbirds en Herbie Hancock. Daarna vertrok Antonioni naar de Verenigde Staten voor Zabriskie Point (1970), een maatschappijkritische film die werd opgenomen in de woestijn van Death Valley met een soundtrack van onder meer Pink Floyd en The Rolling Stones. Beide films zijn krachtige tijdsbeelden waarin de ontluikende popcultuur gekoppeld aan een maatschappelijke onvrede sterk naar voren komt. Later regisseerde Antonioni nog het sensuele Identificazione di una donna (1982, nominatie Gouden Palm), Al di là delle nuvole (1995, co-regie Wim Wenders).

tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

About the exhibition

Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno toonde een selectie uit de vele privédocumenten die door de Galleria d'Arte Moderna e Contemporanea, Museo Michelangelo Antonioni di Ferrara worden bewaard. De tentoonstelling bood inzicht in zijn oeuvre en liet zien hoe Antonioni de filmtaal voorgoed veranderde.

De tentoonstelling omvatte filmfragmenten, setfoto’s van onder andere Bruce Davidson (Magnum), persartikelen, originele scenario’s en brieven (van onder meer Alain Delon, Italo Calvino, Marcello Mastroianni, Jeanne Moreau, Roland Barthes, Luchino Visconti, Umberto Eco en Giorgio Morandi). Ook waren er schilderijen van Antonioni’s hand te bewonderen. Daarnaast werden fragmenten vertoond van vroege Antonioni-documentaires – Gente del Po en N.U. - Nettezza Urbana – evenals van de documentaire die Antonioni in 1972 maakte op uitnodiging van de Chinese Communistische Partij.

Bekijk de ArtTube reportage over de tentoonstelling:

still uit een ArtTube item over Michaelangelo Antonioni
tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut

Over de kunstenaar

Michelangelo Antonioni (1912-2007) begon zijn carrière tijdens de Tweede Wereldoorlog als co-scenarioschrijver voor Roberto Rossellini en als regieassistent van Marcel Carné. In 1951 maakte hij zijn speelfilmdebuut met de onderkoelde film noir Cronaca di un amore. Later stapte hij van een realistische voorstelling over naar een meer filosofische benadering. Antonioni peilde de menselijke ziel en deed dit in een totaal vernieuwende stijl.

Met de trilogie L’avventura (1960), La notte (1961) en L’eclisse (1962), gevolgd door Blow-up (1966) en Professione: reporter (1975, met Jack Nicholson) verstevigde Antonioni zijn positie als belangwekkend regisseur. Il deserto rosso (1964) was zijn eerste film in kleur, waarbij hij zover ging grasvelden en bomen bij te schilderen om de intensiteit van de kleuren te verdiepen; de film was gesitueerd in het industriële, nevelige landschap van de Po-vlakte. Later nam hij een ere-Oscar voor zijn gehele oeuvre in ontvangst.

Maak een virtuele tour door de tentoonstelling:

tentoonstellingsinterieur Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno (© Studio Hans Wilschut)
© Studio Hans Wilschut
poster Michelangelo Antonioni – Il maestro del cinema moderno

Films, talks & meer

De tentoonstelling werd vergezeld door een uitgebreid programma van films, talks en events in de filmzalen. Het filmprogramma richtte zich op de vernieuwende en moderne periode van Antonioni: zijn films uit de jaren 60 en 70. Eye vertoonde ook een aantal films uit zijn neorealistische periode (de jaren 50-60) die al vernieuwende elementen in zich hebben.

Videoregistratie Marlene Dumas Goes to the Movies

Tegelijk met het retrospectief Marlene Dumas – The Image as Burden in het Stedelijk Museum verzorgde kunstenaar Marlene Dumas voor Eye drie thematische filmavonden. Voor één van de avonden koos Dumas Antonioni’s La notte.

credits

De tentoonstelling is samengesteld door Dominique Païni in samenwerking met Jaap Guldemond, Director of Exhibitions/Curator van Eye, met medewerking van Maria Luisa Pacelli (Directeur Palazzo dei Diamanti in Ferrara) en Barbara Guidi (Hoofd curator Gallerie d'Arte Moderna e Contemporanea di Ferrara-Museo Michelangelo Antonioni).


Tentoonstellingsconcept door Fondazione Ferrara Arte en Gallerie d’Arte Moderna e Contemporanea-Museo Michelangelo Antonioni di Ferrara, in samenwerking met Fondazione Cinetecca di Bologna.

Director of exhibitions / Curator

Jaap Guldemond

Associate curator

Marente Bloemheuvel

Projectmanagers

Sanne Baar, Claartje Opdam

Tentoonstellingsontwerp

Claus Wiersma

Grafische vormgeving

Joseph Plateau, Amsterdam

Technische productie

Indyvideo, Utrecht

Installatie

Landstra & De Vries, Amsterdam

Licht

Theatermachine, Amsterdam

Op zoek naar eerdere tentoonstellingen?

Bekijk het archief via de link.

Lees meer

Steun Eye. Word lid van de Eye Society.