Films, Talks & Events
Mikio Naruse
1 januari — 1 februari 2017
Eye toont met veertien van zijn meest spraakmakende films aan dat Naruse behoort tot de groten van de Japanse cinema. Zijn – laat ontdekte – werk wordt nu in één adem genoemd met dat van Yasujiro Ozu en Akira Kurosawa.
De eerste feministische filmmaker van Japan, zo werd Mikio Naruse (1905-1969) genoemd. Naruses vrouwen, zoals ultiem belichaamd door zijn steractrice Hideko Takamine, zijn sterk, berekenend, vulgair, humoristisch, onafhankelijk én aantrekkelijk, omdat ze zich er veelal van bewust zijn dat hun lichaam hun enige kapitaal is. Naruse maakte films vanuit het gezichtspunt van de vrouw. Een uniek element binnen de mannenmaatschappij van de toenmalige Japanse filmwereld.
“Vlijmscherpe vrouwenportretten …. Naruse is het ontdekken meer dan waard.”
***** NRC Handelsblad
Groot regisseur van vrouwen
Net als Yasujiro Ozu was Mikio Naruse gefascineerd door het leven van gewone Japanners, over wie hij vertelde in aangrijpende films. Zijn vertellingen over de drama’s die zich achter de façade van keurige huishoudens en het geishamilieu afspelen, richten zich vooral op de rol van de vrouw in het moderne Japan. In de jaren vijftig verfilmde hij meerdere romans van de Japanse feministische schrijfster Fumiko Hayashi (in onder andere Repast, Floating Clouds en Late Chrysanthemums).
In een mix van melodrama en realisme vertelde hij over de worsteling van vrouwen met hun positie in het naoorlogse Japan, die vaak uitzichtloos blijkt. Liet Ozu zijn personages berusten in hun lot, bij Naruse wordt de wanhoop dieper gevoeld en is de toon grimmiger. De werkelijkheid van Naruse is politieker geladen en verwijst vaker naar de gevolgen van sociale ongelijkheid.
Naruse wordt beschouwd als een groot regisseur van vrouwen. Hij werkte met bijna alle grote actrices uit de Japanse cinema van die tijd. Zijn belangrijkste muze was de actrice Hideko Takamine (1924-2010), die in meer dan vijftien van zijn films de hoofdrol speelde. Takamine’s personages belichamen Naruse’s heldinnen: onafhankelijk, moedig en met een sterke wil, maar geboren voor het ongeluk. ‘Bescheiden maar meeslepend’, noemde David Thomson van het New York Film Festival de films van Naruse, wiens films nog steeds tot de verbeelding spreken van hedendaagse filmmakers. Hirokazu Kore-eda (Maborosi, Our Little Sister) noemt hem een van zijn grote inspiratiebronnen: “Zijn films laten zien dat mensen feilbaar zijn, maar Naruse veroordeelt ze niet”.
“De Johannes Vermeer van de Japanse film.”
De Filmkrant
Over Naruse
Mikio Naruse (1905-1969) begon zijn carrière bij de filmstudio Shochiku als regisseur van films die een mengeling waren van melodrama en slapstick. In 1933 stapte hij over naar de studio PCL, het latere Toho, waar hij zich zou bekwamen in het ‘shomingeki’-genre, drama’s over het dagelijks leven van gewone mensen uit de lagere middenklasse. In totaal zou hij 87 films maken, waaronder 22 stille films waarvan het merendeel verloren is gegaan. Zijn meest spraakmakende films, zoals Floating Clouds en Flowing, maakte hij in de jaren vijftig, de bloeiperiode van de Japanse cinema. Conflicten in familierelaties en tussen mannen en vrouwen domineren in deze films.
Akira Kurosawa en Yasujiro Ozu zijn door de westerse filmliefhebber al lang geleden omarmd, Mikio Naruse bleef echter lang een ‘geheimtip’ totdat het filmfestival van Locarno in 1983 een retrospectief organiseerde, in 2005 gevolgd door een reizend retrospectief in onder andere de Verenigde Staten en Engeland. Kurosawa, in de jaren dertig assistent bij enkele van Naruse’s films, omschreef diens films als een diepe, brede rivier: kalm aan de oppervlakte, met een razende, wervelende stroom daaronder.
Programmabrochure
Lees meer over Mikio Naruse
Films, talks & meer
Steun Eye en zie meer. Word vriend van de Eye Society.