Tentoonstelling, films, talks & events
Robby Müller
Master of Light
4 juni — 4 september 2016
Björk dansend in een fabriek, Johnny Depp die in een kano de zee op drijft en Nastassja Kinski in haar felrode trui: cameraman Robby Müller is verantwoordelijk voor vele memorabele filmshots uit moderne klassiekers als Breaking the Waves (1996), Dancer in the Dark (2000), Dead Man (1995), Down by Law (1986), Barfly (1987), 24 Hour Party People (2002) en Paris, Texas (1984).
Eye presenteerde in de zomer van 2016 een grote tentoonstelling over Nederlands beroemdste 'director of photography' Robby Müller.
De expositie toonde op grote projecties het visuele vernuft en de emotionele gelaagdheid van Müllers beelden, aangevuld met materiaal uit zijn persoonlijke archief. Wim Wenders, Lars von Trier en Jim Jarmusch werden geïnterviewd over hun samenwerking met Müller.
“He’s a great painter, one of the Dutch Masters, a traveller from the great era of painting across the age of film and right into the digital kingdom. A pioneer.”
Wim Wenders
Robby Müller (Willemstad, Curaçao, 1940) is internationaal gelauwerd om zijn baanbrekende camerawerk voor regisseurs als Wim Wenders, Lars von Trier en Jim Jarmusch. Hij heeft in grote mate bijgedragen aan het succes van een hele generatie onafhankelijke filmauteurs die vanaf de jaren zeventig opkwam in de wereld van de auteurscinema.
Als geen ander weet Müller een eenheid tussen verhaal, sfeer en beeld tot stand te brengen. In zijn kenmerkende weidse shots en 'long takes' maakt hij het liefst gebruik van al aanwezige lichtbronnen. Hoewel hij virtuoos omgaat met licht en donker, schiet hij nooit louter mooie plaatjes; het verhaal en de sfeer van de film moeten elkaar aanvullen.
Müller heeft altijd open gestaan voor technologische ontwikkelingen en slaat graag nieuwe wegen in. Voorbeelden daarvan zijn de ‘handheld’ camera bij Breaking the Waves (1996), werken met video bij 24 Hour Party People (2002) en het gebruik van de 100 camera’s bij Dancer in the Dark (2000). Hij improviseert veel en houdt tijdens het draaien altijd oog voor het toeval en verrassende gebeurtenissen. Robby Müller is in Hollywood onderscheiden met de International Award van The American Society of Cinematographers.
“I learnt so much from this man; about filmmaking; about a lot of things in life in general; and about light and about recording things and about capturing things in the moment and about trusting instinct.”
Jim Jarmusch
Over de tentoonstelling
Eye presenteerde de eerste tentoonstelling ooit die aan het werk van deze bijzondere cameraman en ‘beeldenmaker’ is gewijd. Wim Wenders, Lars von Trier en Jim Jarmusch zijn de regisseurs waar Robby Müller hecht mee heeft samen gewerkt. Eye heeft hen gevraagd om hun visie op de bijzondere kwaliteiten van Robby Müller te geven en een aantal – voor hen – typische Müller scenes te selecteren. Ook zijn zij geïnterviewd over hun samenwerking met Müller. Voor de tentoonstelling maakte Eye ook gebruik van het persoonlijke archief van Robby Müller. Dat bestaat uit tientallen Video8-, Hi8- en DV-tapes waarin hij op een dagboekachtige wijze zijn leven vastlegt. Ze verschaffen niet alleen inzicht in het leven op de set en locatie-shoots, maar geven vooral een indruk van de wijze waarop Müller door zijn camera naar de wereld kijkt.
Müllers persoonlijke archief bevat brieven en notities van de regisseurs met wie hij samenwerkte, originele scenario’s, setfoto’s, lichtontwerpen en kleine relikwieën die hij van zijn reizen meenam. Bovendien heeft Müller zijn leven lang gefotografeerd en toont Eye een bijzondere selectie van zijn Polaroidfoto’s die eveneens een beeld geven van de kwaliteiten van de 'master of light' Robby Müller. De tentoonstelling brengt een uitgekiende selectie van dit persoonlijke materiaal samen met belangrijke fragmenten uit de films die Müller met zijn verschillende regisseurs geschoten heeft in een ruimtelijke installatie met grote projecties.
De tentoonstelling toont en passant de opkomst van de bijzondere auteurscinema van de jaren zeventig, en haar vervolg in de jaren tachtig en negentig. Müller ging ook samenwerkingen aan met filmers en beeldend kunstenaars die pas later wereldberoemd zouden worden, zoals Steve McQueen, wiens Carib’s Leap (2002) hij schoot. Ook van deze samenwerkingen is materiaal te zien.
“Robby Müller heeft geen herkenbare stijl, toch voel je een ongrijpbare flair, een soort melancholie of nostalgie. Vergelijk cameralieden met songwriters. Een zanger herken je meteen, een songwriter minder snel.”
Hoyte van Hoytema, cameraman van o.a. Let the Right One In (2008), Interstellar (2014), Spectre (2015)
Publicatie
Bij de tentoonstelling verschenen twee kleine publicaties in een kartonnen box over Robby Müllers Polaroids: Interiors en Exteriors. Met twee essays van Bianca Stigter, vormgegeven door Mevis & Van Deursen, uitgegeven door Eye in samenwerking met Verlag der Buchhandlung Walther König, Keulen en Annet Gelink Galerie, Amsterdam.
Maak een virtuele tour door de tentoonstelling:
Bekijk de ArtTube reportage over de tentoonstelling:
Films, talks & meer
Bij de tentoonstelling was een uitgebreid zaalprogramma georganiseerd met lezingen, filmvertoningen en muziek. De vroege films van Wim Wenders zijn recentelijk gerestaureerd en zijn voor het eerst sinds jaren weer te zien in Nederland. Ook waren een aantal van Müllers minder bekende producties te zien, zoals Die linkshändige Frau (1978), Saint Jack (1979) en de korte films die hij in de jaren zestig in Nederland draaide. Verschillende voorstellingen werden ingeleid door medewerkers van zijn films en kenners van zijn werk.
credits
Deze tentoonstelling werd samengesteld door Jaap Guldemond (Director of exhibitions) in samenwerking met Claire Pijman, Andrea Müller.
Director of exhibitions / Curator
Jaap Guldemond
Associate curator
Marente Bloemheuvel
Projectmanagers
Sanne Baar, Claartje Opdam
Tentoonstellingsontwerp
Jeroen de Vries
Grafisch ontwerp
Joseph Plateau
Technische productie
Indyvideo
Installatie
Landstra & De Vries
Licht
Theatermachine
Steun Eye. Word lid van de Eye Society.