Skip to content
In een ingekleurde afbeelding, gebaseerd op een zwart-witposter, kijkt een vrouw met een bindi op haar voorhoofd opzij terwijl twee handen een felrode lippenstift op haar lippen aanbrengen.

Films, Talks & Events

Satyajit Ray

In Search of the Modern

28 november — 25 december 2024

still uit The Hero (Nayak) (Satyajit Ray, IN 1966)

still The Hero (Nayak) (Satyajit Ray, IN 1966)

Voor Pather Panchali kreeg Satyajit Ray veel lof. Zijn schildering van de lotgevallen van het arme Bengaalse jongetje Apu werd internationaal ontvangen als een baanbrekende vernieuwing van de Indiase cinema. Ook de volgende afleveringen van de ‘Apu-trilogie’ (Aparajito, 1956; The World of Apu, 1959) maakten veel indruk.

Zijn naam behoort tot de canon, toch waren zijn films in Nederland lange tijd niet te zien. Eye vertoont een dwarsdoorsnee (dertien digitale restauraties) uit het oeuvre van Satyajit Ray en verzorgt de landelijke release van Ray’s beroemde speelfilmdebuut Pather Panchali (1955).

still uit The Home and the World (Ghare baire) (Satyajit Ray, IN 1984)

still The Home and the World (Ghare baire) (Satyajit Ray, IN 1984)

Na de Apu-trilogie zouden nog 36 speelfilms, korte films en documentaires volgen, waaronder vermaarde titels als The Big City (1963), Charulata (1964), The Adversary (1970) en The Home and the World (1984).

Bekijk de programmatrailer:

still uit The World of Apu (Apur sansar) (Satyajit Ray, IN 1958)

still The World of Apu (Apur sansar) (Satyajit Ray, IN 1958)

Internationale status

Uiteenlopende regisseurs als Wes Anderson, Christopher Nolan en Martin Scorsese prezen Ray's kwaliteiten als meesterlijk verhalenverteller. En de Japanse cineast Akira Kurosawa zei: “Wie de films van Satyajit Ray niet heeft gezien is in de wereld zonder ooit de zon of de maan te hebben gezien.”

De laatste opmerking markeert de internationale status van Satyajit Ray (1921-1992), de Indiase filmmaker die werd geboren in een familie van prominente Bengaalse intellectuelen. Ray’s films werden bewonderd om de invoelende en meeslepende manier waarop de filmmaker de levens van zijn hoofdpersonen belichtte. Ray behandelde onnadrukkelijk maatschappelijke thema’s als de opkomst van een stedelijke middenklasse, de emancipatie van vrouwen, religieus fanatisme en het harde boerenbestaan in India's imponerende natuur.

Historische drama’s, komedies, musicals, familiefilms, sociaal-culturele portretten van een land dat zich had ontworsteld aan de Britse overheersing: Satyajit Ray bespeelde meerdere registers en liet zich graag inspireren door grote voorgangers als Vittorio De Sica, John Ford, Billy Wilder en Jean Renoir. De als schilder en graficus opgeleide Ray bleek ook een alleskunner: naast de regie nam hij scenario, montage, casting, muziek en het ontwerp van de affiches van zijn films voor zijn rekening.

still uit The Elephant God (Joi Baba Felunath) (Satyajit Ray, IN 1979)

still The Elephant God (Joi Baba Felunath) (Satyajit Ray, IN 1979)

Bengaals filmmaker

Bijzonder was Ray’s status als nadrukkelijk Bengaals-Indiase filmmaker terzijde van de hindi-Bollywood-filmdustrie in Mumbai; bijna alle films van Satyajit Ray zijn Bengaals gesproken, in omvang de tweede taal van een land waar ruim vierhonderd talen gangbaar zijn. Ray beschouwde zichzelf niet per se als representant van ‘de Indiase cinema’, maar als een Bengaalse filmmaker die universele thema’s belichtte.

“Wie de films van Satyajit Ray niet heeft gezien is in de wereld zonder ooit de zon of de maan te hebben gezien.”

Akira Kurosawa

poster Satyajit Ray – In Search of the Modern

Films, Talks & Events

Eye vertoont een dwarsdoorsnede van dertien films uit het oeuvre van Satyajit Ray; alle films zijn recente restauraties. Op het programma staat tevens de landelijke uitbreng van Pather Panchali (4K-restauratie); de film is ook te zien op Eye Film Player.

Ook te zien is een programma met films van regisseurs die Ray hebben beïnvloed – onder wie Vittorio De Sica (Ladri di biciclette, 1948) – naast werk van hedendaagse regisseurs die Ray bewonderen, zoals Wes Anderson (The Darjeeling Limited, 2007) en Mira Nair (Salaam Bombay, 1988).

Mede mogelijk gemaakt door

still uit The Adversary (Pratidwandi) (Satyajit Ray, IN 1970)

still The Adversary (Pratidwandi) (Satyajit Ray, IN 1970)

Steun Eye en zie meer. Word vriend van de Eye Society.