La maman et la putain

‘Een briljant geschreven film’, noemde de vermaarde filmcriticus Roger Ebert La maman et la putain. Anders dan je misschien zou vermoeden van een roemruchte jarenzeventigproductie die de status cultfilm kreeg, waren de dialogen, monologen en camera-instellingen met de allergrootste precisie uitgewerkt.

De nauwgezetheid binnen het nouvelle vague-idioom (draaien op bestaande locaties, geen dwingende plotontwikkeling) betaalde zich uit: zelden werd een driehoeksverhouding zo onder het vergrootglas gelegd door degenen die zelf - te midden van de seksuele revolutie - de driehoek vormen.

Mei '68

Alexandre, vertolkt door Jean-Pierre Léaud, een van de grote acteurs van de nouvelle vague, is een bohémien die treurt om de breuk met z’n geliefde Gilberte (Isabelle Weingarten). Ondertussen knoopt hij verhoudingen aan met de iets oudere Marie (Bernadette Lafont) en de iets jongere Veronika (Françoise Lebrun).

Het is 1972, vooravond van de eerste oliecrisis en massawerkloosheid, vier ontnuchterende jaren later na de mei-opstand van ’68. Alexandre stommelt door de dagen en houdt zich op in het milieu van de soixante-huitards op de Parijse Linkeroever, in goed Frans ook wel ‘rive gauche’ geheten.

Onderhouden wordt hij door z’n twee vriendinnen, die werken als eigenares van een modezaak en als anesthesie-assistent in een ziekenhuis. De twee confronteren Alexandre met de spanningen van een poly-amoureuze relatie en zijn onvermogen emoties te tonen: de camera zoomt in op de gezichten, dialogen en lange monologen komen over de lippen.

Sporadisch

Het monumentale La maman et la putain ging in première in Cannes en won de Grote Juryprijs en de Prijs van de internationale filmkritiek. De film was door z’n lengte moeilijk vertoonbaar in het commerciële circuit, en was jarenlang sporadisch te zien in versleten kopieën. De Franse distributiemaatschappij Les Films du Losange – ooit opgericht door Barbet Schroeder en Eric Rohmer - voltooide in 2022 de digitale restauratie en remastering.