Oktyabr

Oktober was Eisensteins eerste experiment met de zogenaamde 'intellectuele montage'; door beelden te combineren kunnen gedachten worden opgeroepen die nog niet bij de losse beelden aanwezig zijn. Zo plaatst Eisenstein bijvoorbeeld het beeld van de nieuwe Russische leider Kerenski naast het beeld van een mechanische pauw die met zijn veren pronkt. Daarmee vertelt hij iets over de ambitie en de hoogmoed van Kerenski. De bestorming van het Winterpaleis, de revolutionaire climax van de film, is een knap staaltje massaregie.

Eisenstein gaf de beelden van dit documentair ogende meesterwerk een zo groot mogelijke authenticiteit mee, waardoor de filmopnamen werden aangezien voor historisch materiaal. Stalin liet na voltooiing alle scènes met de in ongenade gevallen kameraad Trotski verwijderen en tijdens de regeerperiode van Chroestsjov sneuvelden alle scènes met de acteur die Stalin speelde.

Met Pantserkruiser Potjomkin en De moeder geldt Oktober als een van de hoogtepunten van de Russische film uit de vroege sovjetperiode, waarin kunstenaars als Tatlin, Malevich, El Lissitzky, Eisenstein en Poedovkin korte tijd de wind in de rug hadden. Zij hervormden de als burgerlijk ervaren 19e-eeuwse beeldtaal en maakten dynamiek en ritme tot sleutelbegrippen van de nieuwe kunst; dialectische montage en geometrische abstractie golden voortaan als de meest geschikte middelen om de werkelijkheid te analyseren.

Muziek: Oleg Fateev (bayan) en Jasper le Clercq (viool)Inleiding: Sandra Geller, RuslandkennerKaartverkoop: koop een toegangsbewijs voor het Joods Cultureel Kwartier (Joods Historisch Museum, Portugese Synagoge, Hollandsche Schouwburg) à €15 of krijg gratis entree op vertoon van je Museumkaart. Meld je wel vooraf aan voor de film via evenementen@jck.nl