United We Stand (Musicians in Times of War)

Dat kunst en politiek geen gescheiden werelden zijn, werd duidelijk toen Poetin aankondigde de soevereine staat Oekraïne van de kaart te willen vegen en ook het bestaan van een eigen Oekraïense cultuur ontkende. Oekraïners moeten (weer) Russisch spreken en onderdeel worden van de Russische cultuur, met inzet van grof geweld.

Maya Fridman, de in Moskou geboren celliste die sinds haar conservatoriumopleiding in Nederland woont, heeft zich vanaf 24 februari jl. vrijwel non-stop ingezet voor de ondersteuning van het Oekraïense volk. Met vooral Oekraïense én Russische musici, onder wie de Oekraïense pianiste Anna Fedorova en percussionist Konstantyn Napolov en de Letse cellist Mischa Maisky, verzorgde Fridman intussen een hele reeks benefietconcerten.

De opbrengsten – na een maand al ruim 200.000 euro – zijn bestemd voor hulp aan Oekraïne; behalve concrete steun bieden de benefieten ook een gevoel van verbondenheid, broederschap en solidariteit.

Uitwissen

In United We Stand volgt documentaire-regisseur David van Tijn Fridman en haar musici vanaf het begin van de oorlog in Oekraïne. Van Tijn filmde de voorbereidingen, de repetities en de concerten, en interviewde een aantal van de musici. Ook filmde hij een ontmoeting van Fridman met meesterpianist Evgeny Kissin, die zich van alle Russische musici het scherpst tegen Poetin heeft uitgesproken.

“Deze oorlog is in de eerste plaats gericht tegen onze cultuur, onze geschiedenis, onze identiteit, ons bestaansrecht,” zegt Konstantyn Napolov. “Poetin wil het Oekraïense volk uit de geschiedenis wissen.”

Hans Richter, dada en de cello

Voorafgaand aan de festival-première van deze documentaire begeleidt Fridman live op de cello de vertoning van enkele films uit de jaren twintig van beeldend kunstenaar, Berlijn Dada-man en pionier van de abstracte kunstfilm Hans Richter. De films zijn onlangs gerestaureerd door Eye.

Films als Rhytmus 21, -23 en -25, Vormittagsspuck, Filmstudie en Zweigroschenzauber zijn voor veel kunstenaars nog steeds een bron van inspiratie. Toepasselijk: het politiek activistische Berlijn Dada verklaarde zich, na de gruwelen van WOI, fel tegenstander van de oorlog.