Skip to content

35mm film

35mm film; het materiaal waar vanaf de pionierstijd van de film de meeste films op werden geschoten, is sinds een paar jaar uit vrijwel alle filmhuizen verdwenen. Eye is één van de weinige filmhuizen in Nederland waar nog dagelijks 35mm films worden vertoond. Daar begon de fascinatie voor een uitstervend beroep. EXPOSED-lid Lotte was verkocht en sprak met onze eigen operateur: Martin Schrevelius.

Door Lotte Walrave10 december 2015

Wat was je eerste aanraking met 35mm film?

“Het was 1977, ik was 16 jaar en zat op school. De moeder van één van mijn vriendjes kende de bedrijfsleider van de bioscoop in Apeldoorn, genaamd Tivoli. Ze zochten daar mensen. Kaartjes scheuren, zalen schoonmaken, dat soort dingen. Ik werd daar aangenomen en vond het werk achter de schermen het leukst. Daar leerde ik films draaien. Het was een theater met maar vijf zalen. Wanneer ik de kaartjes gescheurd had en tijd over had, keek ik mee in de cabine. Ik leerde de films wisselen, maar alles was in die tijd geautomatiseerd. Het was een commerciële bioscoop. Een film draaide zes weken lang, soms wel vier of vijf keer per dag. Alle filmrollen (aktes) werden aan elkaar geplakt en op één grote schijf gelegd. Met een druk op de knop speelde je de hele film af. Zo moeilijk was dat niet, maar als operateur moet je vlieguren maken. In je opschrijfboekje hield je de uren bij en zo werd je operateur niveau A of B. Er was geen school voor, maar via de Stichting Instituut voor Opleiding van Technisch Bioscooppersoneel kon je een diploma halen.

Na een paar jaar in Apeldoorn te hebben gewerkt, haalde ik mijn rijbewijs en draaide ik ook films in Nijmegen. Ik sloeg de laatste paar uurtjes van school over en reed in het weekend naar Arnhem, omdat ik ook daar film mocht draaien. Ik was 18 jaar en de koning te rijk!In 1989 verhuisde ik van Nijmegen naar Amsterdam. Vijf jaar heb ik in ‘t Hoogt in Utrecht gewerkt en in Desmet in Amsterdam. In 1993 werd ik operateur van het filmmuseum in het Vondelpark, wat nu Eye is geworden.”

Hoe ziet je huidige werk eruit?

“In Eye werken 15 operateurs, vier personen per dag. Alle digitale films komen op harde schijf binnen en worden door ons gekoppeld aan het systeem. Je programmeert de computer, met de film, de voorfilm en de reclames. Met één druk op de knop speelt dit programma zich af. De 35mm films kun je op twee manieren afspelen. Je gaat van de eerste filmrol in de ene projector, naar de tweede filmrol in de andere projector, en zo verder. Dit noemt men ‘draaien op overname’. Je kunt ook gemonteerd een film afspelen. Alle aktes worden dan aan elkaar geplakt en in één keer afgespeeld. Dit gebeurde vroeger veel vaker, wanneer een film meerdere keren vertoond werd.
In februari vertonen we trouwens als één van de weinigen de nieuwe Tarantino film op 70mm, dus dat is natuurlijk super!”

Alle operateurs in Eye zijn tussen de 30 en de 65 jaar oud… Waar halen jullie de nieuwe generatie vandaan?

“Ja, dat wordt een probleem. Toen alle filmhuizen een paar jaar geleden stopten met 35mm film draaien, hadden we enorme keuze. We konden eisen stellen aan de werknemers en iedereen uit de commerciële bioscopen wilde bij Eye werken. Operateur is nu een uitstervend beroep geworden. In de commerciële bioscopen zetten tegenwoordig de service-medewerkers op maandagochtend alle films voor de aankomende week klaar. Heel efficiënt natuurlijk. De film start dan op een gezette tijd, ongeacht of iedereen in zijn stoel zit.

Bij Eye blijven we nog heel lang 35mm film inleggen. Het is één van de opdrachten van Eye om over, bij wijze van spreken, 100 jaar nog steeds 35mm film in te leggen. Waarschijnlijk kijken mensen dan mee in de cabine, om te zien hoe wij vroeger naar film keken en is het geen middel van vertoning meer. Wij zijn nu natuurlijk druk bezig met het digitaliseren van film, zodat het voor meer mensen beschikbaar is, maar we moeten ook nadenken over hoe we deze digitale bestanden bewaren. De filmrol heeft de tand des tijds doorstaan, maar we weten niet hoe dat met digitaal materiaal werkt. Eén van de ideeën is om deze digitale bestanden weer op film te zetten, dat is wel weer leuk natuurlijk.”

Dus een oproep aan jonge mensen om ook de cabine in te kruipen en de oude filmrol door hun vingers te laten gaan?

“Haha, het is niet per se een aanrader hoor: je bent nooit in het daglicht en je draait onmogelijke uren. Om 13.00 uur m’n nest uit, om 16.00 uur in de auto, tot 01.00 uur ‘s nachts film draaien, nog even de kroeg in en naar huis. Maar ik vind het heerlijk!”

Tags

Exposed