“It’s, like, always right now”

Boyhood is een film die gaat over het verstrijken van de tijd, over volwassen worden, over herinneringen en over toekomstplannen; over het nu. Je volgt 12 jaar lang een eigenlijk vrij normaal Amerikaans gezin met twee kinderen, waarbij de alleenstaande moeder (Patricia Arquette)misschien iets te snel moeder is geworden maar haar uiterste best doet deze rol zo goed mogelijk aan te nemen, in tegenstelling tot de ietwat onverantwoordelijke doch sympathieke vader (Ethan Hawke)die hiervoor wat meer tijd nodig heeft. Net zoals in het echte leven, zit het soms mee en soms tegen. De moeder treft het niet in de liefde, dubbeltjes moeten worden omgedraaid, vrienden worden bij een verhuizing achtergelaten, maar nieuwe staan weer te wachten op de volgende bestemming. Het is niet zo zeer datgene wat er gebeurt waar Richard Linklater de aandacht op vestigt, maar dat het gebeurt en hoe het daarna weer verder gaat: “The Past are just stories we tell ourselves.”

Coming of Age

Tot voor kort was ik mij niet bewust van het bestaan van het Coming of Age genre. Totdat iemand mij er op wees dat het boek The World According to Garp (1978)van John Irving (hier is in 1982 tevens een verfilming van gemaakt waarin de pas overleden Robin Williams de rol van T.S. Garp vertolkt) een Coming of Age boek is. Oftewel een verhaal waarbij de ontwikkeling richting volwassenheid centraal staat. Een fantastisch boek dat net als Boyhood geen duidelijke verhaallijn kent; je hebt geen idee hoe het eindigt of wat er überhaupt op de volgende pagina staat. Er is geen clou of gebeurtenis die centraal staat. En toch is het alles behalve saai, wordt je erin meegezogen, en voert het je in het geval van Boyhood terug naar je eigen jeugd.

Hoewel de jeugd van Mason (Ellar Coltrane) en Samantha (Lorelei Linklater) weinig gelijkenissen met mijn eigen jeugd vertoond, is het ontzettend herkenbaar – en niet alleen voor mij denk ik. Richard Linklater weet van een familieverhaal iets universeels te maken. Dat gevoel wordt nog eens versterkt doordat Linklater de tijdsgeest van de afgelopen 12 jaar goed weet te vangen met haar bijbehorende hypes. Zo kan ik niet anders dan terugdenken aan mijn eigen moves voor de spiegel als 11 jarig meisje bij het zien van Samantha’s Britney Spears-act, “Oops, I did it again”; stond ook ik te springen wanneer er een nieuw boek van Harry Potter uitkwam, en krijg ik opeens medelijden met ouders wiens kinderen zojuist in de pubertijd zijn belandt.

Filmcriticus Kevin Toma noemt in een recensie in de Volkskrant het Linklateriaanse effect dat filmkijken opeens aanvoelt alsof je door iemands fotoalbum bladert. Mooier had ik het niet kunnen verwoorden. Hij zegt het in een recensie over Dazed and Confused, een film van Richard Linklater uit 1993 die de laatste schooldag van een groepje laatstejaars van de middelbare school laat zien in de zomer van 1976. Dazed and Confused is nog nooit eerder vertoond in de Nederlandse bioscopen en nu vertoont Eye de film in Previously Unreleased als een smakelijk bijgerecht van Boyhood. In tegenstelling tot Boyhood is er hier maar een tijdspanne van 1 dag, en toch hebben de twee films dezelfde kenmerken. Dazed and Confused had een dag uit Boyhood kunnen zijn.

Het is wat mij betreft meer dan logisch dat Boyhood in bijna alle kranten, bladen en online platforms 4 of 5 sterren krijgt. Het is immers een bescheiden meesterwerk. Maar wel met de nadruk op bescheiden. De kracht van de film zit ‘m namelijk juist in zijn bescheidenheid en subtiliteit. De film is als een prachtig klein zuiver diamantje. Een diamantje dat niet als pronkstuk gedragen moet worden, maar veilig opgeborgen ligt in een kistje op je nachtkastje en die je er af en toe uithaalt om er gewoon even naar te kijken.

Boyhood & Dazed and Confused zijn nu te zien in Eye.

Boyhood International Trailer

Dazed and Confused - Trailer