Skip to content

Saul Bass affiches tentoongesteld in Eye

De Amerikaan Saul Bass (1920-1996) is een van de beroemdste grafische ontwerpers van de 20ste eeuw. Hij ontwierp markante symbolen op allerlei gebied voor bijv. Minolta, United Airlines en Kleenex. Hij is vooral wereldberoemd en blijvend populair om zijn treffende filmtitelsequenties en filmaffiches. Zijn titelsequenties zijn een samenvatting van de film in enkele minuten, zijn affiches een samenvatting van de titelsequentie in een enkel beeld, vaak met hetzelfde symbool.

Door Jan-Hein Bal21 januari 2016

Eye heeft nu een kleine tentoonstelling met 16 affiches van Saul Bass, die twintig jaar geleden overleed. Er bestaat geen complete catalogus van zijn filmaffiches, die vaak niet zijn gesigneerd (van deze 16 zijn er slechts 5 gesigneerd), deels omdat maatschappijen zijn gestileerde werk afkeurden en veranderden, zoals toevoeging van stills aan The Man with the Golden Arm. Op het affiche voor Rosebud resteert van Bass’ ontwerp slechts de titel plus een vuist met mes. Toeschrijving van zijn ongesigneerde werk blijft ook voor zijn biografen een uitdaging. Er is vooral verwarring over films waarvoor hij alleen titelsequenties ontwierp maar geen affiche zoals Psycho en West Side Story.

Affiche voor Rosebud door Saul Bass.
Affiche voor Rosebud door Saul Bass.

Zijn grafische filmaffiches hebben een krachtige en heldere stijl met soms slordige letters en tot de essentie teruggebrachte lijnen en figuratieve symbolen in weinig tinten met monochrome vlakvulling (vaak rood zoals hier bij 9 exemplaren) ogenschijnlijk kinderlijk eenvoudig maar trefzeker en onnavolgbaar. Sommige symbolen werden een icoon voor bepaalde films, zoals het lichaam uit Anatomy of a Murder of de arm uit The Man with the Golden Arm en veel ander werk vooral voor regisseur Otto Preminger (hier vertegenwoordigd met 9 affiches). Handen werden Bass’ bekendste motief voor talloze titels (hier 8 exemplaren).

Affiche voor In Harm's Way door Saul Bass.
Affiche voor In Harm's Way door Saul Bass.

Eye toont onder meer beroemde affiches als Vertigo (met spiraalvorm voor duizelingen van de hoofdpersoon met hoogtevrees), Anatomy of a Murder (met losse lichaamsdelen), The Man with the Golden Arm (met verwrongen arm van de verslaafde hoofdpersoon), Advise and Consent (het opengeklapte Capitool onthult geheimen). Vertigo is bij uitzondering een re-issue uit 1996 want een eerste druk hiervan ontbreekt in de Eye collectie en is nu zeldzaam en daarom zeer prijzig.