Francis Alÿs (België, 1959) is opgeleid als architect en verhuisde in 1986 naar Mexico-Stad. Tijdens zijn vele wandelingen begon hij het dagelijkse leven in de stad vast te leggen, waarbij hij zich als kunstenaar nooit afzijdig houdt. In 2016 reisde hij negen dagen embedded mee met Koerdische Peshmerga-troepen buiten Mosul, vastgelegd in zijn videowerk (Untitled, Mosul, Iraq, 31 Oct 2016), vorig jaar te zien in het Irakese paviljoen op de Biënnale van Venetië.
Winnaar Eye Prize 2018 | Francis Alÿs
Kunstenaar/filmmaker Francis Alÿs is de winnaar van de vierde Eye Art & Film Prize.
Francis Alÿs in Mosul. © Akam Shex Hadi.
In zijn korte film Paradox of Praxis: Sometimes Making Something Leads to Nothing uit 1997 duwt de kunstenaar negen uur lang een groot blok ijs door de drukke straten van Mexico-Stad totdat het ijs volledig is gesmolten. In Peru hielpen vijfhonderd vrijwilligers hem met het verplaatsen van een duin, schepje voor schepje, vastgelegd in When Faith Moves Mountains (2002). Deze toegewijde Sisyfusarbeid is een terugkerend beeld in zijn werk waardoor hij ook wel de ‘architect van het absurde’ is genoemd.
Grenzen
Sinds 2004 richt Alÿs zich op grenslocaties, om uit te zoeken wat de rol van de kunstenaar is op sociaal-politiek beladen plaatsen. Wat kan de kunstenaar zeggen dat niet al door de media is verteld? Zo filmde hij in de grensstad Ciudad Juárez, de meest wetteloze stad van Mexico, in de Straat van Gibraltar en de wateren die Cuba van Florida scheiden. In Jeruzalem liet hij een spoor van groene verf achter langs de zogenaamde Groene Lijn, die bij de wapenstilstand van 1948 als grens werd aangemerkt. Alÿs maakt daarnaast video’s over kinderspelletjes die over de hele wereld worden gespeeld. In Reel-Unreel (2011) tikken Afghaanse kinderen met hun hand twee filmspoelen door het landschap: de voorste spoel ontrolt een film, de tweede rolt de film weer op.
Bijna alle projecten van Alÿs beginnen met een performance, in veel gevallen een wandeling door de stad, waaruit verschillende werken ontstaan – van handgetekende animatieloops en video’s tot sculpturen, schilderijen en tekeningen. Zijn werk is speels en serieus tegelijk, en staat altijd midden in de wereld. Alÿs heeft solotentoonstellingen gehad in onder andere de Tate Modern in Londen (2010) en het MoMA in New York (2011).
Francis Alÿs. © Akam Shex Hadi, Mosul, Iraq, november 2016. Met dank aan de kunstenaar en Jan Mot, Brussel.
“Conceptueel kunstenaar Francis Alÿs maakt gebruik van een uitgesproken poëtische en fantasierijke sensitiviteit om politieke en sociale realiteiten – zoals nationale grenzen en conflictgebieden – te observeren en te bevragen. De jury is zeer onder de indruk van zijn oprechte en gevoelige werk dat zijn persoonlijke en soms speelse verkenning van steden en stedelijke gebieden toont. Als een van de belangrijkste kunstenaars van zijn generatie heeft Alÿs een complex en divers oeuvre opgebouwd dat video, schilderen, performance, tekenen en fotografie omvat.”
Sandra den Hamer, directeur van Eye Filmmuseum en voorzitter van de Eye Art & Film Prize, namens de jury
Eye Art & Film Prize
Eye Filmmuseum en het Paddy and Joan Leigh Fermor Arts Fund hebben in 2015 een jaarlijkse prijs in het leven geroepen ter stimulering van nieuw werk van een kunstenaar of filmmaker die een belangrijke bijdrage levert aan het grensgebied van film en beeldende kunst. Aan de prijs is een geldbedrag van 25.000 Britse pond verbonden.
