Media Junkies

In zijn lezing behandelt Vudka de analogie van media en drugs in de films van David Cronenberg, en onderzoekt hij de farmacologische implicaties van media op de sociale, mentale en lichamelijke condities van hun gebruikers.

In Cronenbergs sciencefiction- en bodyhorrorfilms staan technologie en media vaak centraal, of het nu gaat om televisie (Videodrome, 1983), auto's (Crash, 1996) of virtuele realiteit (eXistenZ, 1999). Cronenberg laat zien hoe media zelfs sterk farmacologisch effect uitoefenen op de gebruiker; in Videodrome functioneert de tv als een drug die acute hallucinaties en verslaving opwekt – Cronenbergs schets lijkt vooruit te lopen op de hedendaagse diagnose van aandoeningen die geassocieerd worden met smartphones en virtuele realiteit.

Vooruitziende blik

Schrijver William S. Burroughs (Naked Lunch, Soft Machine, Interzone), zelf jarenlang verslaafd aan opiaten, vergeleek de massamedia met ‘junk’: de beelden van de massamedia maken ons verslaafd aan de nieuwscyclus en fungeren als controlemechanisme.

In Antony Balchs 7 minuten durende Towers Open Fire (1966), een poging om het werk van Burroughs filmisch te vertalen, komt een aantal van Burroughs’ ideeën over verslaving en controle (‘the algebra of need’) in beeld. Vudka heeft de film opgenomen in de lezing, opvallend is Burroughs vooruitziende blik: hij voorzag de opkomst van 24/7-communicatiekanalen en de algoritmische feedbacklussen van de sociale media: een kapitalistische logica van verslaving en uitbuiting, stelt Vudka, die consumenten verandert van mediagebruikers in mediajunkies.

Het ding uitzetten

Burroughs’ dwingende aanbeveling in Naked Lunch om af te kicken van de beeldenstroom (“Zet het hele ding uit (…) Beantwoord de machine niet – zet hem uit”) blijkt nog niet zo eenvoudig.

Amir Vudka is universitair docent bij de afdeling Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Buiten de academische wereld is hij artistiek directeur van het Sounds of Silence Festival en het Altered States Festival in Den Haag.