Pierre Loti, ofwel: exotisme in vroege cinema

Pierre Loti (1850-1923) was een Franse schrijver, marineofficier, reiziger, acrobaat, diplomaat en (wellicht) spion. Hij bezocht 29 landen en nam deel aan 31 militaire marine-acties. Ook publiceerde hij 61 boeken, werd toegelaten tot de Académie française, was bevriend met Sarah Bernhardt en stimuleerde Henri Matisse om te gaan schilderen in Marokko. Zijn roman Madame Chrysanthème vormde de basis voor de opera Madama Butterfly van Puccini, en hij kreeg een staatsbegrafenis in Frankrijk. Het is moeilijk te bevatten hoe één iemand zoveel carrières, prestaties, hobby's en liefdes (ook met mannen) wist te combineren.

Al tijdens zijn leven werden zijn romans en reisverhalen in veertig talen vertaald en liep zijn lezerspubliek alleen al in Frankrijk in de miljoenen. En hij was een van de eerste reisreporters die niet alleen door nauwgezette beschrijvingen maar ook via verbluffend knappe tekeningen verre oorden voor een nog niet zoveel gewend publiek dichterbij bracht.

Fantastische verhalen

Loti’s carrière verliep synchroon met het ontstaan van de cinema. Ook de cinema was toen in de ban van het Exotisme en bracht verre oorden en fantastische verhalen naar het publiek. Loti heeft zelf nooit gefilmd, maar zijn reizen en verhalen zijn wel goed te reconstrueren aan de hand van de bijzondere selectie jaren-10-films die Elif Rongen-Kaynakçi (Eye-curator Stille Film) heeft samengesteld; met unieke exotische beelden waar het publiek zich destijds in de cinema aan laafde. Films, vaak met de hand ingekleurd, van de vele plaatsen waar hij naartoe reisde maar bij voorbeeld ook van de militaire school waar hij studeerde of van de begrafenis van zijn vriendin Sarah Bernhardt.

We reizen onder andere door Istanbul, West-Afrika en zien de Japanse cultuur uit het begin van de vorige eeuw, terwijl Elif de fascinerende verhalen achter deze films vertelt.

Met livemuziek van Martin de Ruiter