De brief die nooit verzonden werd (Letter Never Sent)

Met de oorlog in Oekraïne en de harde repressie van Poetin lijkt Rusland terug te keren naar de dictatoriale tijden van Stalin, nu in een hedendaags jasje. Anders was dat in de late jaren vijftig en vroege jaren zestig, toen Nikita Chroesjtsjov ruimte gaf voor politieke hervormingen en ook het culturele klimaat (relatief) liberaler werd, een periode die bekend staat als 'de Dooi'.

Een nieuwe generatie filmmakers – onder wie Andrej Tarkovski (1932-1986) en Marlen Choetsijev (1925-2019) - stond op; ze bezongen niet langer de zegeningen van het communisme, maar richtten zich op het levensgevoel van jonge Russen, maatschappelijke kwesties of meer kunstzinnige bespiegelingen

Ook de in Georgië geboren filmer Michail Kalatozov (1903-1973) maakte gebruik van nieuwe vrijheden. Met Als de kraanvogels overvliegen (1957), De brief die nooit verzonden werd en Soy Cuba (1963/1966), maakte hij internationaal furore.

Brandende taiga

De brief die nooit verzonden werd handelt over een expeditie van vier jonge geologen naar de Siberische wildernis, op zoek naar het kostbare diamant. Wat een avonturenfilm in de sociaal-realistische traditie lijkt, neemt geleidelijk een andere wending. De sovjetmens blijkt niet opgewassen tegen de ontketende Siberische natuur: een enorme bosbrand dwingt het viertal tot een vlucht voor hun leven.

Veel van de aantrekkingskracht van de film is te verklaren uit het virtuoze gebruik van de (hand)camera door veteraan-cameraman Sergej Oeroesevski. De scènes waarin de geologen zich een weg banen door de brandende taiga zijn nog altijd indrukwekkend, ze lijken een voorafschaduwing van de vele bosbranden waar de 21ste-eeuwse wereld mee te kampen heeft.

Nieuwe 2K-restauratie. Te zien in Eye en landelijke bioscopen.

Meesterwerk...dynamisch... (**** NRC Handelsblad)

Pronkstuk…Russische cinema van haar mooiste en meest schrikwekkende kant…Een betere introductie op de creatief vruchtbare periode van de Russische dooi bestaat haast niet…grandioze voorbeelden… zo mogelijk nóg beter… werkelijk subliem… een van de mooiste films uit deze creatief vruchtbare tijd… (Filmkrant)

…zo onwaarschijnlijk mooi…dat ik eigenlijk niets anders wil dan in hoofdletters schrijven: GA ER HEEN!...huiveringwekkend fraai geschoten film… (Ugenda)