Expedition Content

Zoals de Harvard-etnoloog Robert Gardner in 1961 op expeditie ging met een (exclusief witte) crew van antropologen, fotografen, wetenschappers en filmers, zo gaan hedendaagse filmmakers en etnologen Ernst Karel en Veronika Kusumaryati op expeditie naar het hart van Dead Birds.

Wat de twee aan het Sensory Ethnographic Lab - onderdeel van Harvard University’s Film Study Center - verbonden onderzoekers/filmmakers drijft is hun nieuwsgierigheid naar 37 uur audiomateriaal, opgenomen door Gardners mede-expeditielid Michael Rockefeller, erfgenaam van de door Nelson Rockefeller opgerichte Standard Oil Company.

Rockefeller reisde mee als geluidsman voor Dead Birds (1961), opgenomen in West-Nieuw-Guinea, onder leiding van etnoloog Robert Gardner. Gardner claimde een portret van binnuit te filmen van de gebruiken van het Hubula-volk, voor wie de strijd met omringende stammen een belangrijk onderdeel van hun levenswijze is.

Kritische vragen

Een paar jaar na de opnamen verdween Rockefeller spoorloos, hij werd nooit meer gevonden; de geluidsopnamen werden door zijn familie overgedragen aan Harvards Peabody Museum of Archeology and Ethnology.

Karel en Kusumaryati bogen zich over het materiaal en smeedden van de opnamen een puurgeluiddocumentaire, waarin kritische vragen aan de orde komen. Waarom gebruikte Gardner niets van de opnamen van zingende vrouwen, kinderen en vreedzame feesten? Waarom koos hij het strijdersmotief? Was de ingesproken monoloog niet stereotyperend, kenmerkend voor de ‘male gaze’ en de clichématige fixatie op de Hubula als woest, wild inheems volk?

De expeditie van toen onder het morele vergrootglas van nu, met alle oren open – Dead Birds’ inhoud ontbloot.

Dead Birds is op dezelfde dag te zien als Expedition Content.