Glocken aus der Tiefe – Glaube und Aberglaube in Rußland

Kort na de ineenstorting van de Sovjet-Unie richt Herzog in Siberië de blik op eeuwenoude religieuze en mystieke rituelen, die niet ten onder gingen. In een objectief registrerende stijl legt hij vast wat hij tegenkomt aan devotie en verdwazing, van pelgrims die op hun buik over een bevroren meer kruipen om een glimp van een daaronder verzonken stad op te vangen, tot de reïncarnatie van Jezus Christus zelf.

Herzog levert zijn kenmerkende voice-over bij wat de lokale bevolking voor de camera vertelt over de wonderen die ze heeft ervaren. Maar er zit een addertje onder het gras. In dit geval ligt die besloten in de door de maker gemunte term 'extatische waarheid'. Samen met Little Dieter Needs to Fly (1997) en Family Romance, LLC (2019) belichaamt deze film misschien wel het beste Herzogs idee van die 'ecstatic truth': juist wanneer de grenzen tussen feit en fictie vervagen komt er iets vrij dat 'meer waar' kan zijn dan de droge feiten.

Geen objectieve waarheid dus. Maar wat dan wel? Authenticiteit is een rekbaar begrip, wil Herzog maar zeggen. Zoals de gebedsgenezer die flesjes water instraalt voor de één een charlatan is, en voor de ander een verlosser.