Al decennia worden de zomermaanden gedomineerd door grote sportwedstrijden. Wereldkampioenschappen voetbal, zwemmen en atletiek of de Olympische Spelen – met de regelmaat van eenmaal in de twee of vier jaar vinden ze plaats. Ze moeten het wat traditie echter afleggen tegen de jaarlijkse Tour de France en de tenniskampioenschappen van Wimbledon: al meer dan een eeuw wordt de zomer ingeluid door wielrennen en tennis.
In Nederland is vooral de Tour de France populair. Levert het tennis in Wimbledon maar incidenteel een vaderlands succes op, bij het wielrennen grossieren we in winnaars. Vooral in de laatste decennia van de vorige eeuw. Met Tourwinnaars Jan Janssen en Joop Zoetemelk en coryfeeën als Jan Raas, Gerrie Knetemann, Henny Kuiper, Peter Winnen en Erik Breukink.
De successen begonnen in de jaren vijftig met renners als Wim van Est en Wout Wagtmans. Zij wonnen op spectaculaire wijze bergritten en zorgden voor een wielergekte in Nederland. Die gekte bereikte een hoogtepunt in 1953: Nederland won vijf etappes, Wagtmans werd vijfde in het eindklassement en als klap op de vuurpijl won de Nederlandse ploeg het ploegenklassement.
Wiebe Mullens, zoon van filmpionier Willy Mullens, maakte over deze historische Tour een lange sportreportage: Tour de France 1953. De film is met het oog op de huidige start van de Tour de France in Utrecht door Eye gedigitaliseerd en onder andere op televisie vertoond.
Meerdaagse wedstrijden wegwielrennen kwamen op aan het begin van de twintigste eeuw. In januari 1916 werd voor het eerst een meerdaagse wielerwedstrijd door Nederland gehouden. M.A. Adler, fabrikant van het Hima-rijwiel, organiseerde de toer als promotie voor zijn merk. Aan de wedstrijd deden een aantal indertijd bekende wielrenners mee zoals Klaas van Nek, Cor Blekemolen en Piet Dicktenman.
De karavaan startte in Amsterdam en keerde daar weer terug na zes etappes via Groningen, Enschede, Den Bosch, Vlissingen en Rotterdam. Het was een tocht van meer dan twaalfhonderd kilometer. Er zijn opnamen gemaakt door Willy Mullens, maar deze zijn helaas verloren gegaan.In januari 1917 volgde een tweede Hima Rondrit, ditmaal met Deventer, Assen, Arnhem, Maastricht en Breda als etappeplaatsen. Onder de deelnemers waren wederom Klaas van Nek en Cor Blekemolen; maar ook John Stol en Frits Wiersma. De opnamen van deze tocht - door cameraman H.J.W. van Luijnen van de Kinematograaf Pathé Frères - zijn wél bewaard gebleven en laten zien hoe het er in die tijd aan toeging tijdens een wielerronde.
Het verschijnsel sport werd populair in de tweede helft van de negentiende eeuw, ook in Nederland. Voor die tijd waren er in Friesland wel korte-baanwedstrijden voor schaatsters – waar overigens aanzienlijke geldbedragen werden gewonnen - maar dit veranderde in enkele decennia: sport ging overal een steeds prominentere plaats in de samenleving innemen.
Zowel Britse en de Duitse invloeden deden zich gelden. De Britten waren voorstander van competitie met sporten als voetbal, hockey, cricket en atletiek. Binnen de Duitse traditie met turnen en gymastiek werden, ‘Turnvater’ Jahn indachtig, orde en discipline als belangrijkste waarden gepropageerd. De Britten zagen in sport vooral een middel om persoonlijkheid en karakter te ontwikkelen, voor de Duitsers stond gemeenschapszin en nationaal bewustzijn voorop.
De Nederlandse gymnastiekleraren waren grote pleitbezorgers van de Duitse school en spraken hun afschuw uit over de Britse sporten. Deze waren er in hun ogen niet opgericht de goede werking van het lichaam te verbeteren.
Hun oppositie kon echter de toenemende populariteit van de nieuwe sporten niet tegenhouden. Steeds meer jongens uit gegoede kringen, al dan niet met een Engels kostschoolverleden, raakten geïnteresseerd in voetbal, cricket en atletiek. Weldra werden de eerste verenigingen voor deze nieuwe sporten opgericht.
Op organisatorisch vlak waren de ontwikkelingen rap. De organisators waren pioniers zoals Pim Mulier, die in 1879 op 14-jarige leeftijd de Haarlemse voetbalclub HFC oprichtte. Het eerste wereldkampioenschap hardrijden op de schaats werd in 1889 in Amsterdam georganiseerd. De daaropvolgende jaren werd het kampioenschap ook in de hoofdstad gehouden en in 1893 won Nederlands eerste grote sportheld het kampioenschap: Jaap Eden. Ook werden er met steeds grotere regelmaat atletiekwedstrijden georganiseerd.
Een van de andere vroege sporthelden van Nederland, de Limburgse wielrenner Mathieu Cordang, figureerde als eerste Nederlandse sportman in een - helaas verloren gegane - filmopname. Op 30 juli 1899 werd in het Rotterdamse specialiteitentheater Casino Variété de film Wielerwedstrijd tusschen Cordang en Fischer op het Sportterrein ’s-Hage vertoond. Dit was een opname van de één week eerder verreden wielerwedstrijd op de Haagse wielerbaan over 100 kilometer tussen Cordang en de Duitser Josef Fischer. Cordang won met een voorsprong van bijna vier kilometer.
Tijdens de eerste jaren van filmvertoning in Nederland – tot circa 1905 – vertoonden Nederlandse exploitanten een aantal zelfgemaakte sportreportages. Het ging hierbij hoofdzakelijk om opnamen van paardensport, turnen en wielrennen; opnamen die ambulante vertoners hadden gemaakt tijdens feestweken of andere festiviteiten. De oudst bewaardgebleven Nederlandse sportopname dateert van 1902 en betreft Universiteitsroeiwedstrijden.
Reportage van de voetbalwedstrijd Nederland - België die op 28 april 1912 werd gespeeld op het DFC-terrein.
Opnamen van een waterfeest op de Amstel in Amsterdam. Zowel recreanten als wedstrijdroeiers nemen deel aan het populaire feest, dat duizenden bezoekers trekt.
Opdrachtfilm over de Hima-rondrit in 1917. In acht dagen reden wielrenners twaalfhonderd kilometer door Nederland.
Impressie van de strenge winter van 1917 in Nederland. De winter van 1917 was extreem koud, met bijna de laagste gemiddelde temperatuur uit de geschiedenis.
Reportage van een ijsfeest in Gouda. Op de ijsbaan in Gouda werden schaatswedstrijden gehouden in het bijzijn van honderden toeschouwers.
Tijdens de groots opgezette Legerdag tonen soldaten in sporttenue hun kunnen in een stadion. Marcheren, hordelopen, touwtrekken en ruitersport staan op het programma.
Militairen geven een sportdemonstratie in het Haagse stadion Houtrust. De film opent met een kleine groep mannen die oefeningen doet aan brug, bank, balk en bok.
Reportage van een kaatswedstrijd gehouden op 4 augustus 1920 in Franeker. Na afloop poseren de spelers voor de camera.
Verslag van de voetbalinterland Nederland - Denemarken op 6 april 1920 in Amsterdam. Voor het eerst in de voetbalhistorie wint Nederland van Denemarken.
In 1921 werden de Europese Kampioenschappen Roeien gehouden in Amsterdam, op de Amstel.
Reportage van het gymnastiekfeest van de Hilversumse Gymnastiek Vereniging (HGV). Deze film is speciaal opgenomen voor vertoning in de Hilversumse New York-bioscoop.
Reportage van de wedstrijden om de wisselbeker van het Edam's Sport Comité.
Reportage over een wielerwedstrijd in de omgeving van Helmond. Meer dan honderd wielrenners vertrekken uit Helmond.
Reportage van de feestelijkheden in Steenwijk. Opname van de optocht van motoren door Steenwijk.
Op de wielerbaan van het buurtschap Mariadorp (gemeente Eijsden, Zuid-Limburg) draaien renners hun rondjes op een stoffig, onverhard parcours.
Reportage van een voetbalwedstrijd in het stadion van Deventer. Dit stadion, dat in 1921 werd geopend, heeft één overdekte tribune en is omringd door weilanden en wegen met bomen.
In april 1923 speelden het Groningse Be Quick en Go Ahead uit Deventer hun tweede competitiewedstrijd van dat seizoen tegen elkaar, deze keer in het Groningse stadion Essenberg.
