De films van de Mutoscope and Biograph Company zijn de oudste films in de collectie. Het gaat om ongeveer 200 films van ongeveer één minuut elk. Alleen het British Film Institute (Londen, circa 100) en Museum of Modern Art (New York, circa 35), hebben een soortgelijke kleinere collectie.
Tijdens de digitale Nationale Museumweek (2020) presenteerde Eye drie nieuw gerestaureerde 68mm-filmpjes: Bloemencorso Haarlem (1899), Na afloop der kindervoorstelling in den Circus O. Carré (1899) en de korte komedie Stealing a Dinner (1898). Ter promotie projecteerden we de beelden door het lege museumgebouw
Met financiële steun van de Europese Commissie zijn vijftig van deze unieke films uit de Eye- en BFI-collectie digitaal gerestaureerd op hoge beeldkwaliteit (8K). Dit resulteerde in The Brilliant Biograph: Earliest Moving Images of Europe (1897-1902), een compilatie van beelden uit de Mutoscope-collectie. Je kunt je laten meenemen naar het Venetië, Berlijn en Amsterdam van ruim honderdtwintig jaar geleden.
Onderaan deze pagina is een ruime selectie filmpjes te vinden van voor de restauratie.
De films zijn opgenomen op nitraatfilm op een formaat dat al snel weer achterhaald was, maar dat spectaculair mooie beelden opleverde: 68mm. Dit formaat film heeft geen perforatierand, waardoor het beeld de gehele breedte van de filmstrook beslaat. Het formaat is vergelijkbaar met het tegenwoordige IMAX (8 tot 16K).
De meeste 68mm-films bevatten zeldzame opnamen van locaties in Europa; na 120 jaar zijn de beelden nog steeds de hoogste kwaliteit die je op analoge film kunt bereiken.
De collectie dankt zijn naam aan The Mutoscope and Biograph Company, maar er is nooit één bedrijf geweest met die naam. Er waren er meerdere. In Amerika richtte William Kennedy-Laurie Dickson, een voormalig medewerker van Thomas Edison, de American Mutoscope and Biograph Company op. Dickson, van origine Engelsman, wilde zijn bedrijf uitbreiden naar Europa en met dat doel filmde hij bijzondere evenementen in verschillende landen.
Dit restauratieproject is gepresenteerd tijdens Meet the Archive, de jaarlijkse collectiedag van Eye.
Eye is sinds de jaren tachtig in het bezit van de Mutoscope-collectie. De fysieke conditie van het (zeldzame) materiaal is uitstekend; de bijzondere eigenschappen van het 68mm-formaat maken de digitalisering ervan tot een vrij gecompliceerde klus. De films hebben geen perforatierand en kunnen daardoor niet meer geprojecteerd worden - wat sowieso niet mogelijk is vanwege de brandbaarheid van de nitraatfilms. Ook kunnen de films niet door een standaard scanner gelezen worden.
Om de 68mm-films toch te kunnen restaureren is speciale apparatuur gemaakt voor de vervaardiging van (minimaal) 8K-scans. Op basis hiervan proberen de restauratoren de oorspronkelijke eigenschappen van de film zo goed mogelijk te benaderen.
In de jaren negentig conserveerde het Nederlands Filmmuseum door fotochemische reproductie op 35mm een selectie van Mutoscope-films (Dit kleinere filmformaat geldt nog steeds als standaard voor analoge film.) In het duplicatieproces is helaas wat beeldkwaliteit verloren gegaan. De eerdere conserveringen zijn intussen gedigitaliseerd. Je kunt ze hieronder bekijken.
